در مواقع ضروری و در صورتی که ساختار باقی مانده دندان بتواند از روکش جدید محافظت کند می‌توان روکش دندان را تعویض نمود. ممکن است در طول این پروسه به درمان‌های دیگری مانند عصب کشی و یا ترمیم پوسیدگی نیاز شود؛ اما تا زمانی که ساختار دندان بتواند روکش جدید را حفظ نماید می‌توان روکش دندان را تعویض کرد.
اما در برخی موارد آسیب وارده به روکش دندان به دلیل پوسیدگی شدید، شکستگی و یا ضربه به دندان می‌باشد. در این موارد ساختار دندان به طور کامل از بین رفته و دیگر نمی‌توان آن را بازسازی کرد به همین دلیل بهتر است از روش‌های دیگری مانند ایمپلنت یا بریج استفاده نمود.
در این مقاله زمان تعویض روکش دندان را بررسی می‌کنیم.
علائمی که نشان می‌دهند باید روکش دندان را تعویض نمود
علائمی که نشان‌دهنده زمان تعویض روکش دندان هستند عبارتند از:
تحلیل رفتن لثه‌ها در اطراف روکش دندان
عقب رفتن و تحلیل رفتن لثه در اطراف دندان روکش شده می‌تواند نشانه این باشد که روکش دندان به درستی جای‌گذاری نشده است. همچنین این عارضه ممکن است نشان دهنده وجود بیماری‌های لثه باشد. در این صورت باید برای درمان‌های پریودنتال به دندانپزشک خود مراجعه نمایید. زمانی که لثه سالم از لبه تاج دندان جدا شده و عقب برود باعث می‌شود تا دندان بلندتر و کشیده‌تر دیده شود. در این حالت بخشی از ریشه دندان مشخص شده باعث بروز حساسیت دندانی می‌گردد. در این موارد ممکن است به تعویض روکش نیاز شود.
پوسیدگی دندان زیر روکش
یکی از رایج‌ترین دلایل تعویض روکش‌های قدیمی دندان، پوسیدگی دندان در زیر روکش می‌باشد. زمانی که دندان در زیر روکش دچار پوسیدگی می‌شود ممکن است لثه تحلیل برود. در این حالت سطح ریشه دندان بیرون آمده و به مرور زمان دندان دچار کرم‌خوردگی خواهد شد.
مانند بسیاری از عناصر سلامت دندان، بهتر است از بروز پوسیدگی دندان جلوگیری کنید تا بخواهید بعداً آن را درمان نمایید. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان باید بهداشت دهان را به خوبی رعایت کرده و به طور مرتب برای چکاپ دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
با این حال در برخی موارد دندان دچار پوسیدگی خواهد شد، به همین دلیل شناخت علائم آن بسیار ضروری می‌باشد.
- افزایش حساسیت دندان‌ها
- دندان درد
- تورم و التهاب لثه‌ها
- خونریزی در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
- لکه‌های خاکستری و قهوه‌ای قابل دید در اطراف روکش دندان
داشتن این علائم که ظرف مدت چند روز از بین نرفتند، به معنی این است که دندان‌ها در زیر روکش دچار پوسیدگی شده‌اند. دندانپزشک می‌تواند با استفاده از عکس اشعه ایکس و یا دیگر روش‌های پیشرفته تصویربرداری از دندان، پوسیدگی را تشخیص داده و برای درمان آن اقدام نماید.
در صورتی که پزشک تشخیص دهد دندان دچار پوسیدگی شده است، با ایجاد یک حفره بر روی روکش و یا برداشتن کامل آن اقدام به درمان پوسیدگی خواهد کرد. قبل از پر کردن دندان نیز از همین روش برای درمان پوسیدگی استفاده می‌شود. علاوه بر این، در صورتی که پوسیدگی به پالپ دندان آسیب رسانده باشد ممکن است به عصب کشی نیز نیاز شود. تمیز کردن منظم دندان‌ها و مراجعه زودهنگام به دندانپزشک باعث می‌شود تا پوسیدگی دندان را زودتر تشخیص داده و به عصب کشی نیازی پیدا نکنید.
لب پر شدن روکش
در حالی که روکش‌های فلزی به ندرت لب پر می‌شوند، اما روکش‌های سرامیکی یا ترکیب روکش‌های سرامیکی-فلزی به دلیل استفاده طولانی مدت، وارد شدن ضربه، خوردن غذاهای سفت و دندان قروچه دچار شکستگی شده و یا لب پر شوند. شکستگی و ترک خوردن روکش، لایه زیرین دندان را نمایان کرده و باعث بروز درد، حساسیت و تورم خواهد شد.
امروزه برای ساخت روکش‌های دندان از ماده جدیدی استفاده می‌کنند. این روکش‌ها محکم‌تر بوده و در برابر شکستگی و ترک خوردن استقامت بیشتری دارند. با این حال روکش‌هایی که تماماً از سرامیک ساخته شده‌اند و محافظ فلزی ندارند بیشتر از دیگر روکش‌ها در معرض لب پر شدن قرار دارند.
بسته به اندازه شکستگی و ترک ممکن است دندانپزشک بتواند همانند پروسه پر کردن دندان آن را ترمیم نماید. اما در شکستگی‌های بزرگ تمام روکش باید تعویض گردد.
در صورتی که تاج دندان دچار شکستگی شود، باید حتماً آن را ترمیم نموده تا دوباره یکپارچه شده و بتواند از بافت دندان محافظت نماید. می‌توانید با پرهیز از گاز زدن و جویدن غذاها و خوراکی‌های سفت از لب پر شدن روکش دندان خود جلوگیری کنید.
عوارض و مشکلات روکش‌های دندان قدیمی
در برخی موارد روکش‌های دندان قدیمی به‌خصوص روکش‌هایی که از جنس سرامیک‌های قدیمی هستند به مرور زمان و با افزایش سن باید تعویض شوند. روکش‌های سرامیکی قدیمی دندان که بر روی یک پایه فلزی قرار دارند به مرور زمان شبیه به یک سایه تیره در نزدیکی خط لثه به نظر می‌رسند. یک دندانپزشک حاذق می‌تواند این روکش‌های قدیمی را با روکش‌های جدید از جنس سرامیک با کیفیت تعویض نماید.
روکش دندان باعث بروز درد و ناراحتی می‌شود
در صورتی که روکش دندان‌ها به درستی در جای خود قرار گیرند، دندان‌ها کاملاً تراز بوده و به‌صورت طبیعی بر روی یکدیگر قرار می‌گیرند. در صورتی که با گذشت زمان دندان‌ها ناصاف شده و به طور کامل بر روی هم قرار نگرفتند، ممکن است مشکلی برای روکش‌ها به وجود آمده باشد و باید دوباره تنظیم شوند.
علاوه بر این روکش‌های دندانی ممکن است به دلایل مختلفی شل شوند برای مثال دندان قروچه کردن از دو طرف به دندان فشار وارد کرده و باعث شل شدن روکش‌ها می‌شود. جویدن خوراکی‌های بسیار چسبناک نیز باعث کشیده شدن روکش خواهد شد. همچنین کشیدن نخ دندان به سمت بالا هم باعث می‌شود تا قسمت بالایی روکش شل شده و از دندان جدا گردد. به محض این که متوجه شل‌شدن روکش شدید باید با دندانپزشک خود تماس گرفته و برای تعویض روکش به وی مراجعه نمایید. در صورت جدا شدن کامل روکش بهتر است به‌صورت اورژانسی به دندانپزشک مراجعه کنید.
لایه دندان زیرین دچار عفونت شوند
روکش به‌گونه‌ای طراحی شده است که همانند مینا از دندان محافظت نماید. اما وجود روکش به معنی این نیست که امکان پوسیدگی و عفونت دندان دیگر وجود ندارد. در بیشتر موارد برای درمان پوسیدگی و کرم‌خوردگی دندان، روکش باید به طور کامل برداشته شود.
وجود درد در اطراف دندان روکش شده می‌تواند نشانگر وجود پوسیدگی و یا حتی عفونت درون دندان باشد. در این حالت ساختار دندان زیرین ممکن است دچار پوسیدگی شدید شده و یا عفونت وارد پالپ و عصب‌های آن شده باشد.
همچنین این درد ممکن است ناشی از فشار وارده از روکش آسیب دیده بر روی عصب‌ها و پالپ دندان باشد. دیگر علائم این عارضه شامل موارد زیر می‌شود:
- قرمزی و حساسیت در اطراف تاج دندان
- قرمز و دردناک شدن لثه‌ها در اطراف روکش دندان
- احساس گرمای متداوم در یک سمت دهان
- خارج شدن ترشحات زرد یا سبز یا بی‌رنگ از اطراف روکش
- تنفس بد بو
- داشتن تب
- تورم غدد لنفاوی گردن
نادیده گرفتن این علائم می‌تواند منجر به عوارض بسیار جدی شود:
- پوسیدگی ممکن است به عفونت تبدیل شده و در کل دهان و حتی استخوان فک پخش شود.
- به وجود آمدن آبسه در اطراف روکش
- در برخی موارد دندان زیر روکش باید کشیده شود.
در صورت بروز عفونت در عاج یا پالپ دندان باید از عصب کشی استفاده نمود. برای این کار و برای خارج کردن پالپ عفونی باید روکش به طور کامل برداشته شود. در بیشتر موارد بعد از این پروسه یک روکش جدید جایگزین روکش قبلی خواهد شد.
در صورت وجود آبسه، در اولین قدم درمانی برای از بین بردن عفونت از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود. با این حال در صورت از بین نرفتن آبسه، برای خشک کردن عفونت و درمان دندان باید روکش برداشته شود.
احساس می‌کنید که دندان‌ها زیبایی خود را از دست داده‌اند
در بسیاری از موارد جنبه زیبایی روکش‌های دندان برای افراد اهمیت بالایی دارد. برای مثال افرادی که از روکش‌های سرامیکی که بر روی پایه فلزی قرار گرفته است استفاده می‌کنند متوجه یک خط تیره در قسمت بالای روکش می‌شوند که ناشی از پایه فلزی زیرین می‌باشد. در صورتی که این موضوع باعث ناراحتی شما می‌شود دندانپزشک می‌تواند روکش را تعویض نماید.
چگونگی تعویض روکش دندان
پروسه برداشتن و تعویض روکش دندان بسیار ساده و بدون درد می‌باشد. این پروسه شامل 3 مرحله می‌شود: بررسی و معاینه، درمان و در نهایت ترمیم و یا تعویض روکش.
در برخی موارد که روکش دندان را همچنان می‌توان حفظ نمود، دندانپزشک برای اصلاح آن اقدام به تراشیدن دندان می‌کند. با این حال در بیشتر موارد، برای کاهش ریسک بروز عفونت، دندانپزشک توصیه می‌کند تا روکش به طور کامل تعویض شود.
ویزیت اول: مرحله معاینه و بررسی
در طول جلسه اول، دندانپزشک دندان‌های شما را معاینه کرده و وضعیت آن‌ها را بررسی می‌نماید. در طول این جلسه تصمیم گرفته می‌شود که چه نوع درمانی برای شما مناسب‌تر می‌باشد.
در این مرحله دندانپزشک تصمیم می‌گیرد که می‌توان روکش قدیمی دندان را ترمیم کرد یا باید آن را به طور کامل تعویض نمود. علاوه بر این در مورد جنس روکش با توجه به بودجه شما تصمیم‌گیری می‌شود.
می‌توانید از بین روکش‌های سرامیکی، سرامیک‌های جوش خورده به فلز، زیرکونیا و تمام فلزی انتخاب نمایید.
ویزیت دوم: مرحله درمان
در طول این مرحله، دندان به کمک یک داروی بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود. این یک پروسه بدون درد است که در طول آن رشته‌های عصبی و بافت لثه بی‌حس خواهد شد تا در طول درمان هیچ‌گونه درد و فشاری را احساس نکنید.
در قدم بعدی روکش به آرامی برداشته شده و ذرات باقی مانده غذا و باکتری‌ها از روی سطح دندان پاک می‌شوند. در بیشتر موارد برای از بین بردن عفونت‌ها از روی ریشه و پالپ دندانپزشک از عصب کشی استفاده می‌کند. با این حال انجام عصب‌کشی برای همه ضروری نمی‌باشد.
بعد از انجام عصب کشی، دندانپزشک دندان را برای قالب گرفتن آماده کرده و سپس قالب را برای ساخت روکش جدید به آزمایشگاه دندانپزشکی ارسال می‌کند.
آماده‌سازی روکش بین 2 تا 3 هفته زمان می‌برد. در طول این مدت یک روکش موقت از جنس اکریلیک یا سرامیک بر روی دندان قرار خواهد گرفت. دندانپزشکان توصیه می‌کنند تا در این زمان از دندان‌ها به شدت مراقبت کرده و از جویدن خوراکی‌های سفت جدا پرهیز نمایید.
ویزیت سوم: مرحله تعویض و یا ترمیم روکش
در طول ویزیت سوم که مرحله ترمیم یا تعویض روکش نام دارد، دندانپزشک مجدداً روکش موقت را ارزیابی کرده و وجود هر گونه موارد غیرطبیعی را بررسی می‌نماید. سپس روکش موقت از روی دندان برداشته شده و روکش جدید جایگزین آن خواهد شد.
دو هفته نخست بعد از گذاشتن روکش دندان بسیار حساس است و به همین دلیل باید از دندان‌ها در این بازه زمانی به خوبی مراقبت نمود. در صورتی که احساس می‌کنید دندان‌هایتان به خوبی بر روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند، این موضوع را سریعاً به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
هزینه تعویض روکش
هزینه تعویض روکش در هر فرد متفاوت می‌باشد و به عواملی مانند تعداد روکش‌ها، موقعیت دندان‌ها، میزان آماده‌سازی مورد نیاز و جنس روکش انتخابی شما بستگی دارد. برخی از بیمه‌ها هزینه‌های تعویض روکش را پوشش می‌دهند و برخی دیگر خیر.
هر روکش دندان چقدر دوام خواهد داشت؟
دوام روکش‌های دندانی بین 5 تا 15 سال و در برخی موارد مادام‌العمر می‌باشد. میزان دوام روکش‌های دندانی شما به عواملی چون بهداشت دهان، چکاپ‌های منظم دندان و جنس آن‌ها بستگی دارد.
- روکش‌های زیرکونیا و طلا مادام‌العمر هستند.
- روکش‌های پرسلین نزدیک به 15 سال دوام خواهند داشت.
- روکش‌های فلزی نیز تا 15 سال دوام دارند.
می‌توان با داشتن بهداشت دهانی مناسب عمر روکش‌های دندانی را افزایش داد. گذشت زمان، گاز زدن و جویدن روزمره، دندان قروچه و گاز گرفتن اشیا و خوراکی‌های سفت می‌تواند به روکش آسیب برساند.
نتیجه‌گیری
روکش‌های دندانی دائمی نیستند و باید بعد از مدتی تعویض شوند. با تعویض به موقع روکش دندان افراد می‌توانند سلامت دهان و دندان خود را تضمین کرده و از بروز مشکلات دندانی جلوگیری نمایند.
گذاشتن روکش دندان یک پروسه چند مرحله‌ای است و شامل گذاشتن روکش بر روی دندانی که به خوبی آماده شده است می‌شود. این پروسه باعث بهبود نحوه جویدن، مشکلات دندان و ظاهر آن‌ها خواهد شد.
سؤالات متداول
تعویض روکش دندان تا چه حد درد دارد؟
به طور کلی اکثر بیماران بعد از تعویض روکش درد و حساسیت بسیار کمی را تجربه خواهند کرد.
آیا می‌توان بعد از تعویض روکش غذا و نوشیدنی خورد؟
با این که نوشیدن مایعات بعد از مدت کوتاهی از تعویض روکش خطری ندارد؛ اما دندانپزشکان توصیه می‌کنند تا چند روز از خوردن نوشیدنی‌های بسیار سرد یا گرم و جویدن خوراکی‌های چسبناک و سفت خودداری کنید.
روکش دندان را چه مدت یک بار باید تعویض نمود؟
بیشتر روکش‌های دندانی بین 5 تا 15 سال دوام دارند و بعد از این مدت باید تعویض و یا حداقل ترمیم شوند. در برخی موارد زمان تعویض روکش به دلیل افتادن و یا آسیب دیدگی شدید آن مشخص است؛ اما در موارد دیگر آسیب دیدگی روکش مشخص نمی‌باشد.
تعویض روکش چه مدت زمان می‌برد؟
ویزیت اولیه به طور معمول 2 ساعت زمان خواهد برد. بعد از این آزمایشگاه دندانپزشکی ظرف 2 تا 3 هفته روکش را خواهد ساخت. برداشتن روکش قدیمی و آماده‌سازی دندان نیز تقریباً 30 دقیقه زمان می‌برد.
ریکاوری بعد از تعویض روکش چقدر است؟
مدت زمان لازم برای ریکاوری بعد از تعویض روکش معمولاً چند روز است.
آیا تعویض روکش عوارضی نیز دارد؟
بیماران ممکن است بعد از تعویض روکش دچار التهاب، کمی درد و حساسیت شوند که معمولاً ظرف یک تا دو هفته برطرف خواهد شد. برای برطرف کردن التهاب و ورم لثه‌ها توصیه می‌شود چند بار در روز دهان را با آب و نمک گرم شست و شو دهید.
