ایمپلنت بهتر است یا پروتز دندان؟

اگر یک و یا چند دندان خود را از دست داده‌اید، و می‌خواهید آن‌ها را جایگزین کنید، می‌توانید از پروتز‌های دندان و یا کاشت ایمپلنت، استفاده نمایید. به دلیل این‌که، پروتز دندان و ایمپلنت، به طور دائمی، جایگزین دندان‌های طبیعی شما می‌شوند؛ باید برای انتخاب آن‌ها بسیار دقت کنید. انتخاب بهترین جایگزین برای دندان‌های شما، به خواسته‌ها، هزینه‌ها، میزان سلامت استخوان فک و دندان‌های باقی مانده شما بستگی دارد. پروتز دندان و ایمپلنت، هر یک مزایا و معایبی دارند. در نتیجه، بهتر است راجع به گزینه‌های موجود با یک دندانپزشک مجرب مشورت نمایید.

مقایسه ایمپلنت و پروتز

عوامل مهمی که بهتر است به آن‌ها توجه نمایید شامل: چگونگی انجام روش‌، هزینه، نحوه نگه‌داری و عوارض جانبی پروتز‌های دندان و ایمپلنت است. ایمپلنت‌ها و پروتزها، بر اساس عوامل زیر باهم مقایسه می‌شوند.

چگونگی انجام روش

ایمپلنت

برای این‌که بتوان ایمپلنت‌ را که مانند پیچ‌ است و با روکش پوشانده می‌شود نصب کرد، به مقدار کافی استخوان فک نیاز است. بر اساس یک تحقیق که در سال ۲۰۱۸ در بین افراد ۵۵ تا ۶۴ ساله انجام شده است، ایمپلنت‌ها، یکی از پرطرفدارترین روش‌های جایگزین دندان در سال‌های اخیر هستند.

روش کاشت ایمپلنت، ابتدا با کشیدن ریشه دندان آسیب دیده آغاز می‌شود. اگر ریشه دندان، قبلاً کشیده شده باشد، دندانپزشک، سوراخی در استخوان فک ایجاد می‌کند.

بعد از آن، یک ریشه مصنوعی فلزی به نام پست (post)، در سوراخی که در استخوان ایجاد شده است کاشته می‌شود. پس از این‌که استخوان فک در اطراف پست فلزی شروع به رشد کرد و آن‌را در جای خود محکم نمود، در قسمت بالایی پست، یک تاج نصب می‌شود.

چند ماه طول می‌کشد تا پست برای اتصال اباتمنت (قطعه‌ای که تاج روی آن نصب می‌گردد)، آماده شود. گاهی، اباتمنت را در هنگام کاشت پست نصب می‌کنند.

مرحله آخر، نصب تاج است. تاج، یک دندان مصنوعی ساخته شده مطابق با دندان‌های اطراف آن است، که به اباتمنت متصل می‌شود.

پروتز‌ دندان

پروتز‌های دندان، دندان‌های مصنوعی و متحرکی هستند که بدون در نظر گرفتن استخوان موجود در فک، برای دهان شما ساخته می‌شود. پروتزهای دندان، ممکن است به صورت یک مجموعه کامل برای جایگزینی تمام دندان‌های فک بالا و یا فک پایین ساخته شوند؛ همچنین می‌توان آن‌ها را برای جایگزین کردن چند دندان از دست رفته ساخت. این نوع پروتز‌ها، پارسیل نام دارند.

اگر لازم باشد که پروتز برای جایگزینی همه دندان‌های فرد ساخته شود، ابتدا از لثه‌های بالا و پایین بیمار، یک قالب برای ساخت پروتز تهیه می‌شود. قبل از این‌که پروتز ساخته شود، دندانپزشک، نحوه گاز گرفتن و هم ترازی فک بالا و پایین شما را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که اندازه دندان مصنوعی، نحوه جویدن و صحبت کردن با آن‌ها به بهترین صورت باشد.

بعد از آن، یک سری پروتز دندان اولیه در آزمایشگاه ساخته شده و برای دندانپزشک شما فرستاده می‌شود. دندانپزشک، پروتزها را در دهان شما قرار می‌‌دهد و آن‌ها را از نظر اندازه و تراز، در داخل دهان شما تنظیم می‌نماید. این پروتز‌ها، بسیار شبیه به دندان‌ها و لثه‌های طبیعی ساخته می‌شوند و می‌توانید آن‌ها را با یک چسب مخصوص، بر روی لثه‌های خود ثابت نگه دارید.

هزینه

هزینه کاشت ایمپلنت‌های دندان، از پروتز‌های دندان و بریج‌های دندانی، بیشتر است. با این‌که، هزینه‌ها بر اساس نیازها و شرایط خاص هر فرد بسیار متفاوت است، اما لازم به ذکر است که هزینه کاشت یک واحد ایمپلنت که شامل روش جراحی، اباتمنت و تاج دندان است، تقریباً به اندازه هزینه یک مجموعه کامل پروتز‌ دندان می‌باشد.

هزینه کلی پروتز دندان، به عوامل مختلفی مانند تعداد دندان‌هایی که باید جایگزین شود، مواد مورد استفاده برای ساخت پروتز و روش‌های درمانی اضافی مورد نیاز بستگی دارد. بهتر است که با یک متخصص دندانپزشکی مشورت نمایید تا مناسب‌ترین گزینه را برای جایگزینی دندان‌های خود تعیین کرده و در مورد هزینه‌های آن اطلاع پیدا کنید.

مواد مورد استفاده

معمولاً پروتزهای دندان، از جنس اکریلیک، رزین و سرامیک ساخته می‌شوند تا سبک بوده و تا حد امکان آسیبی به دندان‌های کناری وارد نکنند. معمولاً ایمپلنت‌ها از جنس تیتانیوم ساخته می‌شوند. تیتانیوم، ماده‌ای بسیار زیست سازگار، سبک و مقاوم در برابر مواد شیمیایی است و بعد از چند ماه، استخوان می‌تواند در اطراف تیتانیوم رشد کند که به این فرآیند اسئواینتگریشن (پیوستگی استخوان و ایمپلنت) می‌گویند. تاج ایمپلنت‌ها ممکن است از جنس زیرکونیوم، تیتانیوم، پالادیوم-طلا و کروم-کبالت باشد.

دوام

هر دو این روش‌ها، به مراقبت و نگه‌داری‌هایی مانند رعایت بهداشت دهان و دندان و معاینات منظم دندانپزشکی نیاز دارند. در شرایط مناسب، یک پروتز دندان، بین ۸ تا ۱۲ سال دوام می‌آورد، در مقابل، اگر از ایمپلنت‌های دندان به درستی مراقبت شود تا آخر عمر دوام خواهند داشت.

زیبایی

از نظر زیبایی، پروتز دندان و ایمپلنت نیازهای زیبایی بیمار را به خوبی برآورده می‌کنند؛ البته، پیشرفت در تکنیک‌های کاشت ایمپلنت و مواد سازنده آن‌ها، باعث می‌شود که دندان‌ها بیشتر به دندان‌های طبیعی شبیه باشند.

عملکرد

از نظر نحوه عملکرد، ایمپلنت‌ها خیلی بهتر از پروتز دندان عمل می‌کنند، زیرا ثابت بوده و احتمال افتادن ندارند، محکم‌تر و ایمن‌تر هستند. به‌علاوه، با روش کاشت فوری ایمپلنت، بیمار می‌تواند پس از گذشت یک روز، غذا بخورد، بنوشد و زندگی عادی داشته باشد.

نگه‌داری

نگه‌داری ایمپلنت دندان، درست مانند روش‌های مراقبت از دندان‌های طبیعی، از طریق رعایت بهداشت دهان و دندان‌‌ها است. یعنی باید حداقل دو بار در روز با یک مسواک نرم، دندان‌های خود را تمیز کنید، نخ دندان بکشید و معاینات منظم دندانپزشکی، انجام دهید.

در مقابل، اگر بخواهیم که پروتز دندان، برای طولانی مدت ماندگاری داشته باشد باید مراقبت‌های روزانه بیشتری از آن‌ها انجام دهیم. مثلاً، باید آن‌ها را شب‌ها از دهان خود خارج کنید و آن‌ها را در طول شب در داخل آب یا محلول تمیز کننده مخصوص بگذارید.

شما باید پروتز‌های متحرک دندان خود را هر روز بعد از غذا، از دهان خارج کنید و آن‌ها را با مسواک تمیز کنید. همچنین، بهتر است که تکه‌های چسبیده بر روی لثه‌های خود را نیز پاک کنید.

به دلیل این‌ که، به مرور زمان نحوه گاز زدن شما تغییر می‌کند، پروتزهای دندان را باید هر چند وقت یکبار دوباره تنظیم کرد. در مقابل، به دلیل این‌که ایمپلنت‌های دندانی دائمی هستند، در صورتی که روکش‌ اصلی آن‌ها ترک بخورد و یا بشکند، لازم است که آن‌ها را تعویض کنید.

عوارض

کاشت ایمپلنت دندان یک راه‌حل بی‌خطر و مؤثر برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته است، اما ممکن است باعث بروز عوارض متعددی  مانند عفونت و مشکلات مکانیکی دندان (مانند شل شدن پایه یا ترک خوردن تاج) گردد. بر اساس تحقیقات انجام شده، ۵ تا ۱۰ درصد  از کاشت ایمپلنت‌ها ناموفق است.

متداول‌‌ترین عوارض استفاده از پروتز‌های دندان عبارتند از:

• پروتز دندان، در جای خود باقی نمی‌ماند.
• زخم شدن لثه

زمان سازگاری

در کل، بیمارانی که از پروتز دندان استفاده می‌کنند نسبت به بیمارانی که کاشت ایمپلنت انجام داده‌اند به زمان بیشتری برای سازگاری نیاز دارند. زیرا ایمپلنت‌ها مانند دندان‌های طبیعی عمل می‌کنند، اما پروتز دندان یک جسم خارجی است که باید به آن عادت کرد. البته این امر تا حدودی در هر فرد متفاوت است، زیرا به شرایط آناتومیکی استخوان و توانایی فرد برای سازگاری با تغییرات، بستگی دارد.

تصمیم گیری برای انتخاب پروتز دندان و یا ایمپلنت

در هنگام تصمیم گیری برای انتخاب روش مناسب، عوامل زیر را در نظر بگیرید:

سن

به دلیل این‌که کاشت ایمپلنت دندان یک راه حل دائمی است، افراد زیر ۶۰ سال ممکن است ایمپلنت را انتخاب کنند، زیرا می‌توانند انتظار داشته باشند که ده‌ها سال از دندان‌های جایگزین شده خود استفاده نمایند. اما افراد مسن‌تر، که مایل به انجام عملیات تهاجمی و وقت‌گیر مربوط به کاشت ایمپلنت نیستند، ممکن است پروتزهای دندان را ترجیح دهند.

تراکم استخوان

عمل کاشت ایمپلنت دندان، به مقدار معینی از بافت استخوان فک نیاز دارد تا این استخوان بتواند از پست‌ها حمایت کند. اگر بافت استخوان فک خود را به دلیل افزایش سن، بیماری لثه، کشیدن دندان و یا آسیب از دست داده‌اید، ممکن است کاندیدای مناسبی برای کاشت ایمپلنت نباشید.

البته می‌توان برای تقویت استخوان فک، از عمل پیوند استخوان کمک گرفت، اما این عمل یک فرآیند پرهزینه‌ و پیچیده است.

عملکرد و احساس

ایمپلنت، نسبت به پروتز دندان احساس راحتی بیشتری داشته و بهتر می‌توان با آن غذاها را جوید.

با این وجود، در تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، مشخص شد، افرادی که از اوردنچر استفاده می‌کنند (ترکیبی از پروتز و ایمپلنت) در مقایسه با پروتزهای معمولی، راحتی بیشتری داشته و از جویدن با آن‌ها رضایت بیشتری دارند.

بهداشت

اگر قادر به مراقبت کامل از پروتز دندان خود نیستید و یا نمی‌توانید برای بهداشت آن وقت کافی بگذارید، باید هزینه بیشتری بپردازید و کاشت ایمپلنت را در نظر بگیرید؛ زیرا نیاز به مراقبت‌های کمتری دارد.

باید در مورد تمایل و توانایی خود برای مراقبت روزانه از پروتز دندان، با دقت فکر کنید.

جایگزین‌های پروتز دندان و ایمپلنت

به غیر از کاشت ایمپلنت و پروتز دندان، روش‌های دیگری نیز برای جایگزینی دندان‌ها وجود دارد. این روش‌های جایگزینی عبارتند از: