اگر متخصص ریشه، عصب کشی یا درمان ریشه را برای دندان جلو‌تان تجویز کرده باشد، احتمالاً نگرانی‌هایی درباره روش عصب کشی دندان جلو و تغییر دندان پس از عصب کشی دارید. نگرانی‌تان قابل درک است، چون دندان جلو علاوه بر عملکرد مهمی که دارد، نقش مهمی نیز در زیبایی لبخند دارد. اگرچه عصب کشی دندان جلو کمابیش مانند عصب کشی دندان‌های دیگر است، درمان ریشه دندان جلو تفاوت‌های خاص و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که باید آن‌ها را در نظر بگیرید. اگر از مراحل عصب کشی دندان جلو اطلاع داشته باشید، درمان را با خیالی آسوده‌تر انجام خواهید داد.
آیا عصب کشی می‌تواند روی دندان جلو انجام شود؟
بله، دندان جلو را هم می‌توان عصب کشی کرد؛ عصب کشی دندان‌های جلو نسبتاً آسان‌تر از عصب کشی معمول دندان‌های آسیاب است و درد کمتری هم دارد. اگر علائمی مانند عفونت، درد شدید یا ورم بروز یافت، به سرعت برای مشاوره به نزدیک‌ترین متخصص ریشه مراجعه کنید، چون ممکن است فوراً به عصب کشی نیاز داشته باشید. متخصص ریشه یا اندودنتیست، دندان جلو را با دقت معاینه می‌کند و اگر برای برطرف کردن علائم به درمان‌های خانگی ساده نیاز داشته باشید، راهنمایی‌تان می‌کند. اما گاهی اوقات لازم است درمان عصب کشی دندان جلو را برای از بین بردن عفونت پالپ دندان و عصب‌های اطراف دندان جلو انجام بدهید.
عصب کشی دندان جلو در چه مواقعی لازم است؟
مسلماً اولین سؤالی که برای‌تان پیش می‌آید، این است که اصلاً چرا دندان جلو به عصب‌کشی نیاز پیدا می‌کند. تمام دندان‌ها سیستم خونرسانی، عصب و بافت‌های دیگری دارند که درون حفره‌ای به نام اتاقکهای پالپ یا کانال در داخل دندان قرار دارند. به مجموعه رگ‌های خونی، عصب‌ها و بافت، پالپ دندان گفته می‌شود. در صورت عمیق بودن پوسیدگی، ابتلا به بیماری لثه یا عارضه‌های دیگری که باعث ورود باکتری‌ها به داخل دندان شده باشند، پالپ عفونی می‌شود. اصطلاحاً به این عارضه «آبسه» می‌گویند. پالپ مواد مغذی حیاتی مورد نیاز باکتری‌ها را تأمین می‌کند و در نتیجه عفونت پابرجا می‌ماند. در این حالت تنها راه برای از بین بردن همیشگی عفونت این است که پالپ از داخل دندان خارج شود. متخصص ریشه در درمان عصب‌کشی دقیقاً همین کار را انجام می‌دهد.
چه موقع به دکتر مراجعه کنم؟
در صورت بروز هر یک از علائم زیر باید به دندانپزشک مراجعه کنید:
- حساسیت طولانی‌مدت (درد) به سرما یا گرما پس از قطع تماس با منبع سرما یا گرما
- تغییر رنگ (تیره شدن) دندان جلو
- ورم کردن و حساسیت به لمس لثه‌های مجاور یا
- جوش راجعه یا همیشگی لثه
آمادگی برای عصب کشی دندان جلو
توصیه‌های زیر را جهت آماده شدن برای عصب کشی دندان جلو رعایت کنید:
- از 24 ساعت قبل از درمان ریشه از مصرف مشروبات الکلی و دخانیات خودداری کنید. دندانپزشک لثه‌های دور دندان عفونی را حین درمان به صورت موضعی بی‌حس می‌کند. در صورت مصرف دخانیات و الکل ممکن است واکنش نامطلوبی در پی بی‌حسی موضعی ایجاد شود.
- چند ساعت قبل از درمان ریشه غذا میل کنید. چون داروی بی‌حسی حین درمان در لثه‌ها تزریق می‌شود، دهان‌تان تا چند ساعت بعد بی‌حس خواهد بود. بی‌حسی دهان خوردن را برای‌تان سخت می‌کند، پس اگر دندانپزشک توصیه دیگری نکرده است، چند ساعت قبل از عصب کشی دندان جلو غذا میل کنید تا دوران بهبود پس از درمان برای‌تان بسیار راحت‌تر شود.
- قبل از درمان مسکن مصرف کنید. اکثر دندانپزشکان به بیماران‌شان توصیه می‌کنند که چند ساعت قبل از شروع درمان ایبوپروفن مصرف کنند. ایبوپروفن نوعی مسکن ضدالتهابی است که به کاهش ورم کمک می‌کند.
- سؤال‌های‌تان را بپرسید. قابل درک است که بیماران سؤالات بسیاری از دندانپزشک داشته باشند. لازم است از کل مراحل درمان اطلاع داشته باشید و در کل بدانید که دقیقاً چه اتفاقی قرار است رخ بدهد. همچنین مهم است که بپرسید چه نوع غذاهایی را می‌توانید پس از درمان میل کنید.
- شب قبل و بعد از درمان خواب کاملی داشته باشید. بخش اعظم بهبودی بدن انسان حین استراحت رخ می‌دهد. اکثر «ترمیم‌ها» زمانی انجام می‌شوند که خواب هستید، پس سعی کنید خوابی طولانی داشته باشید تا دوران نقاهت پس از عصب کشی دندان جلو حتی‌الامکان برای‌تان راحت شود.
عصب کشی برخلاف شایعات، روش مؤثری برای حفظ دندان و بازیابی عملکردش است. اگر فکر انجام دادن عصب کشی نگران‌تان می‌کند، باید بگوییم که اصلاً دلیلی برای ترس وجود ندارد. عصب کشی درمان بدون دردی است، به‌خصوص اگر خودتان را برایش آماده کرده باشید.
عصب کشی دندان جلو چگونه انجام می‌شود؟
دندانپزشک لزوم انجام عصب‌کشی دندان جلو را از طریق یک یا چند مورد از روش‌های زیر تعیین می‌کند:
- گرفتن عکس رادیوگرافی
- تست سوراخ ایجادشده در اثر پوسیدگی
- بی‌حسی انتخابی: برای شناسایی منشأ دردی که بیمار از آن آگاهی ندارد.
- تست حرارتی و الکتریکی
- با ضربه زدن به دندان دردناک
درمان عصب کشی طی مراحل زیر انجام می‌شود:
- دندانپزشک ناحیه دندان را به صورت موضعی بی‌حس می‌کند تا حین درمان آرام و راحت باشید. برخی بیماران نیازی به بی‌حسی ندارند، به‌خصوص اگر تمام ریشه کاملاً پوسیده باشد، ناحیه دندان از قبل بی‌حس است.
- دندانپزشک ورقه لاستیکی نازک و مخصوصی به نام رابردم را دور دندان عفونی می‌اندازد. دم اجازه نمی‌دهد بزاق و دیگر مواد شیمیایی دندانپزشکی مورد استفاده در عصب کشی با ناحیه دندان تماس داشته باشد.
- دندانپزشک سوراخی را با دریل دندانپزشکی در مینای دندان ایجاد می‌کند. پس از آن‌که حفره در اندازه مناسب ایجاد شد، دندانپزشک پالپ، بافت‌های پوسیده عصب و باکتری‌های جمع‌شده را بیرون می‌آورد.
- دندانپزشک بافت‌های مرده باقی‌مانده روی دیواره‌های کانال را با مجموعه خاصی از فایل‌های روت کانال می‌ساید و تمیز می‌کند. همچنین دندانپزشک کانالی با طول کامل را با استفاده از فایل‌ها و از طریق پهن کردن حفره ایجادشده به وجود می‌آورد. برخی دندانپزشکان از آب برای تمیز کردن ناحیه استفاده می‌کنند، اما بقیه ترجیح می‌دهند که از محلول سدیم هیپوکلریت استفاده کنند.
- دندانپزشک ناحیه تمیز شده را با ماده مخصوص تهیه شده از لاتکس پر می‌کند. درمان بسته به بزرگی ناحیه و نوع دندان ممکن است در بیش از یک جلسه انجام شود. در این صورت دندانپزشک دندان را موقتاً پانسمان می‌کند و می‌بندد. همچنین دندانپزشک دارویی را برای پیشگیری از عفونت مجدد یا ورود باکتری‌ها داخل دندان می‌گذارد. اما اگر دندانپزشک کل درمان را در یک جلسه تمام کند، حفره ایجاد شده را به طور دائمی می‌بندد.
- اگر دندانپزشک دندان را موقتاً پانسمان کرده باشد، تقریباً یک هفته دیگر دوباره باید به دندانپزشکی مراجعه کنید. دندانپزشک مهر و موم موقتی را برمی‌دارد و بخش باقی‌مانده از حفره دریل شده را با پرکننده پلیمری پر می‌کند. سپس دندان را به طور دائمی می‌بندد.
- در نهایت ممکن است به روکش نیاز داشته باشید، به‌خصوص اگر بخش بزرگ‌تری از دندان پوسیده باشد. روکش ظاهری مانند دندان واقعی دارد و در عین حال عملکرد جویدن و گاز زدن غذا را بهبود می‌دهد. روکش از شکستن ساختار جدید کانال ریشه جلوگیری خواهد کرد. دندانپزشک لبه‌های دندان را با فایل‌ها به شکل مناسب تراش می‌دهد تا برای گذاشتن روکش آماده شود.
- حال عصب کشی دندان جلو کامل شده است و می‌توانید بدون احساس درد و سوزش از نوشیدن نوشیدنی‌های یخ و داغ لذت ببرید. لثه نیز دوباره ظاهر عادی‌اش را پیدا می‌کند.
مراقبت‌های بعد از عصب کشی دندان جلو
بهترین ویژگی عصب کشی این است که دندان عصب کشی‌شده به سرعت التیام پیدا می‌کند و عملکرد عادی دندان زودتر از چیزی که فکرش را بکنید، بازیابی می‌شود. برخی بیماران ترجیح می‌دهند بلافاصله پس از عصب کشی به محل کارشان بروند یا فعالیت‌های روزمره دیگر را انجام بدهند. در هر حال دهان‌تان به دلیل تزریق داروی بی‌حسی موضعی تا حدی بی‌حس خواهد بود. بی‌حسی ظرف 4 ساعت کاملاً از بین می‌رود و پس از آن می‌توانید مثل همیشه غذا بخورید.
لازم به ذکر است که ممکن است دندانتان تا چند روز پس از عصب کشی همچنان به نوشیدنی‌های داغ یا سرد حساس باشد. اگر قبل از درمان دندان درد داشتید، ممکن است در چند روز اول پس از عصب کشی نیز همچنان درد داشته باشید. در این صورت از دندانپزشک بخواهید برای‌تان مسکن‌های بدون نسخه‌ای مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن تجویز کنند.
دوران بهبود آن دسته از درمان‌های عصب‌کشی که در چند جلسه انجام می‌شود، کمی طولانی‌تر و حساس‌تر است. هنگام جویدن باید مراقب باشید، در غیر این صورت پانسمان موقتی دندان آسیب خواهد دید. همچنین ممکن است آلودگی دور دندان جمع شود و باکتری‌ها دوباره داخل دندان رشد کنند. به‌علاوه احتیاط کردن از شکستن دندان آسیب‌پذیر و شکننده قبل از اتمام درمان جلوگیری می‌کند. البته در این مدت لازم است مانند همیشه مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
توصیه‌های زیر را رعایت کنید تا دندان پس از عصب‌کشی و تا مدت‌ها بعد از آن سالم بماند:
- حداقل روزی دو بار دندان‌های‌تان را مسواک بزنید و نخ بکشید.
- دهان‌تان را روزی یک بار با دهانشویه ضدعفونی کننده شستشو بدهید؛ شستشو با دهانشویه به‌ویژه در روزهای اول پس از عصب‌کشی لازم است.
- دو بار در سال برای جرم‌گیری به دندانپزشک مراجعه کنید: به این ترتیب از سالم باقی ماندن دندان‌های‌تان مطمئن می‌شوید و علائم عفونت و آسیب را در مراحل اولیه قبل از بروز عوارض جدی پیدا می‌کنید.
- اگر متوجه علائم عفونت یا آسیب دیدگی شدید، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.
خطرات و عوارض عصب کشی دندان جلو
در صورت بروز عوارض عصب کشی دندان جلو ممکن است عفونت‌های دیگری ایجاد شود. اگر متوجه علائم عفونت شدید، در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید تا از عمل‌های ترمیمی گران قیمت بعدی جلوگیری کنید. اگر پوسیدگی دائمی به لثه‌ها برسد، ممکن است لازم باشد عمل جراحی را برای درآوردن کل ساختار دندان از ریشه انجام بدهید. برخی دندانپزشکان جراحی خارج کردن انتهای ریشه را برای تسکین درد و رفع عفونت و التهاب استخوان توصیه می‌کنند.
از جمله دلایلی که باعث بروز عوارض پس از عصب‌کشی دندان جلو می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت داشتن بیش از یکی از دندان‌های جلویی
- پانسمان و مهر و موم نامناسب دندان که اجازه داده است باکتری‌ها وارد دندان شوند.
- شکستن بخش مهر و موم کننده داخلی
- ترک جدید یا تشخیص داده نشده
تفاوت عصب کشی دندان جلو با دندان‌های عقب
دندان‌های جلو سطح جونده عریضی ندارند تا بتوان حفره دسترسی به پالپ را روی آن ایجاد کرد. در عوض دندانپزشک حفره را در پشت دندان جلو ایجاد می‌کند تا به پالپ برسد. تفاوت‌های دیگر بین عصب کشی دندان جلو و دندان‌های عقب عبارتند از:
- عصب‌کشی دندان جلو آسان‌تر است و درد کمتری دارد: عصب‌کشی دندان جلو آسان‌تر است، چون دندان‌های جلو نازک‌تراند و پالپ کمتری دارند. پالپ کمتر به معنای کمتر بودن درد عصب‌کشی دندان جلو است، به‌خصوص به دلیل بی‌حسی موضعی تقریباً هیچ چیزی حس نخواهید کرد.
- دوران بهبود پس از عصب‌کشی دندان جلو کوتاه‌تر است: دوران بهبود عصب‌کشی دندان جلو کمی کوتاه‌تر است، چون التیام دندانتان ظرف چند روز تا یک هفته شروع می‌شود.
- دندان جلوی عصب کشی شده ممکن است به روکش دائمی نیاز نداشته باشد: تمام دندان‌های جلوی عصب کشی شده به روکش نیاز ندارند، چون از دندان جلو برخلاف دندان‌های آسیاب و آسیاب کوچک، برای جویدن محکم و طولانی مدت استفاده نمی‌شود.
ممکن است در زمانی که دندان در حال التیام یافتن پس از عصب‌کشی است، پانسمان موقتی روی آن گذاشته شود. وقتی دندان التیام یافت، با کامپوزیت به طور دائمی پر می‌شود.
هزینه عصب کشی دندان جلو چقدر است؟
قیمت عصب کشی دندان جلو بسیار کمتر از عصب کشی دندان‌های دیگر، به‌ویژه دندان آسیاب سوم است. دلیلش هم واضح است، چون عصب‌کشی دندان جلو بسیار ساده‌تر و سریع‌تر است. هزینه عصب کشی دندان جلو به عامل‌های متعددی مانند قانون‌های شرکت بیمه، موقعیت جغرافیایی کلینیک و تجربه متخصص ریشه بستگی دارد.
پرسش‌های پرتکرار
دندان جلوی عصب کشی شده چقدر عمر می‌کند؟
اگر برای عصب کشی دندان جلو به متخصص ریشه مجرب مراجعه کنید و همه چیز به خوبی پیش برود، با عصب کشی موفق می‌توانید دندان جلو را برای 8 تا 10 سال دیگر حفظ کنید. افزایش عمر دندان پس از عصب کشی برای درک اهمیت عصب کشی دندان جلو کافی است.
عصب‌کشی دندان جلو دردناک است؟
درد ناشی از عصب کشی دندان جلو بسیار خفیف است، چون درمان ریشه دندان جلو بسیار ساده‌تر از عصب‌کشی دندان‌های کناری یا آسیاب است.
ممکن است دندان جلوی عصب کشی شده بیفتد؟
بله، اگر از دندان جلو پس از عصب کشی به خوبی مراقبت نکنید، یا بهداشت دهان و دندان‌ها را رعایت نکنید، ممکن است دندان دوباره عفونت کند و در نهایت بیفتد. بنابراین پس از عصب کشی دندان جلو باید بسیار مراقب باشید و برای محافظت کردن از دندانتان آن را روکش کنید. مسئولیت‌تان این است که از روکش مراقبت کنید تا باکتری‌ها نتوانند از راه ترک‌های روکش وارد دندان بشوند و دندان را پس از عصب کشی دوباره عفونی کنند.
اگر دندان جلو به عصب کشی نیاز داشته باشد، اما آن را عصب کشی نکنم، چه اتفاقی می‌افتد؟
عصب کشی کمک بزرگی به حفظ دندانی می‌کند که عفونت کرده یا آسیب دیده است. انجام ندادن عصب‌کشی دندان را بیشتر در معرض باکتری‌های عامل ایجاد عفونت می‌گذارد و بخش مرکزی دندان که در اثر عفونت ضعیف شده است، آسیب بیشتری می‌بیند.
چه زمانی عصب کشی دندان جلو ممکن نیست؟
اگر عمیق‌ترین لایه‌های پالپ عفونت کرده باشند، دیگر برای نجات دادن دندان خیلی دیر شده است. به علاوه اگر بخش بزرگی از دندان از بین رفته باشد و نتوان باقی مانده دندان را روکش کرد، درمان ریشه دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود.
چه درمان دیگری به جای عصب کشی دندان جلو می‌توانم انجام بدهم؟
جایگزین‌های درمان عصب‌کشی عبارتند از: پوشاندن مستقیم پالپ، پالپوتومی، پالپکتومی، درمان مجدد ریشه، جراحی ریشه، کشیدن دندان، کاشت ایمپلنت دندان، بریج یا دندان مصنوعی.
چرا عصب کشی دندان جلو در یک جلسه انجام نمی‌شود؟
اگر دندانپزشک به وجود عفونت‌های دیگر مشکوک شود، ترجیح می‌دهد درمان ریشه را در چند جلسه انجام بدهد تا عفونت احتمالی بروز یافته را درمان کند.
