لبخند لثه‌ای، که از نظر پزشکی به نمایان شدن بیش از حد لثه در زمان لبخند زدن گفته می‌شود، مشکلی است که باعث می‌شود وقتی شما لبخند می‌زنید در قسمت بالای دندان‌های فک بالا لثه بیش از حد نمایان شود. وقتی که افراد درباره‌ی لبخند لثه‌ای خود صحبت می‌کنند می‌گویند که این مشکل باعث شده خجالت بکشند یا نگران آن باشند یا جذابیت لبخندشان کم شود؛ خب باید بگوییم که خوشبختانه لبخند لثه‌ای قابل درمان است. اگرچه نوع درمان به دلیل نمایان شدن بیش از حد لثه بستگی دارد، اما بعد از تشخیص علت، می‌توانیم لبخندی زیبا و سالم به شما هدیه کنیم.
لبخند لثه‌ای چیست
لبخند لثه‌ای لبخندی است که در آن لثه‌ها بیش از اندازه نمایان شود. عمدتاً افراد لبخندی که در آن لثه دو میلیمتر یا کمتر نمایان باشد را لبخندی جذاب تلقی می‌کنند. معمولا نمایان شدن 3 میلیمتر از لثه یا بیشتر، لبخند لثه ای محسوب می‌شود.
جالب است بدانید که این مشکل در زنان بیشتر از مردان شایع است. برخی از متخصصین معتقدند که حدود 14% از زنان و 7% از مردان دچار مشکل نمایان شدن بیش از حد لثه هستند.
موارد زیر می‌توانند روی خط لثه‌ی شما تأثیر بگذارند:
- ارتفاع و شکل دندان‌ها
- نحوه‌ی حرکت لب‌ها در زمان لبخند زدن
- زاویه‌ی فک شما در مقایسه با بقیه‌ی صورت
دلایل لبخند لثه‌ای چیست؟
لبخند لثه‌ای دلایل متعددی دارد، پس بیایید با برخی از رایج‌ترین موارد آشنا شویم:
- رشد بیش از حد فک بالا: رایج‌ترین دلیل لبخند لثه‌ای می‌باشد که افزایش عمودی ماگزیلا نامیده می‌شود است، که باعث می‌شود لثه‌ها بیرون بزنند. در چنین مواردی فک بالا نسبت به اندازه صورت و بافت لب موجود برای پوشاندن لثه‌ها، بلندتر از حد طبیعی است، بنابراین بافت لثه در دو طرف دهان بیش از حد نمایان خواهد بود.
- زود بیرون آمدن دندان: دندان‌هایی که به دلیل زود بیرون آمدن کوچک هستند و بخشی از آن‌ها با لثه پوشیده شده است.
- کوچک بودن بیش از حد دندان‌ها: می‌تواند عامل موروثی داشته یا در اثر استفاده از دندان‌ها رخ داده باشد.
- استهلاک و فرسایش دندان: در صورتی که دندان‌ها طی زمان دچار استهلاک و فرسایش شوند، دندان‌های بالا برای بازیابی توانایی جویدن، مجدداً به سمت پایین رشد می‌کنند.
- بیش از حد فعال بودن (هایپر اکتیو بودن): لب بالا که در زمان استراحت صورت طول طبیعی دارد اما در زمان لبخند زدن بیش از حد بالا می‌رود.
- لثه‌هایی که بلند یا بزرگ هستند: این مشکل با عنوان هیپرتروفی لثه شناخته می‌شود. ممکن است لثه به خاطر تنفس دهانی، مصرف برخی از داروها یا بهداشت نامناسب دهان و دندان بیش از حد در بالای دندان‌ها رشد کند. این مشکل می‌تواند در اثر مصرف برخی داروهای خاص مانند: داروهای ضد صرع (فنی‌توئین)، سرکوب کننده‌های سیستم ایمنی (مانند سیکلوسپورین) یا داروهای بیماری‌های قلبی (مانند نیفدیپین، وراپامیل و دیلتیازم) ایجاد شود. درمان این مشکل ضروری است چون می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های لثه شود.
- کوتاه بودن لب بالا
تمام این موارد، مربوط به دندان‌ها، لب‌ها، فک‌ها یا لثه‌ها هستند که اجزاء مهمی در لبخند شما به شمار می‌روند. لبخندی زیباست که متناسب باشد؛ در نتیجه اگر یکی از این اجزاء مشکلی داشته باشد تناسب لبخندتان را برهم خواهد زد. متأسفانه بسیاری از دلایل لبخند لثه‌ای موروثی هستند، بنابراین قابل پیشگیری نیستند. با کمک ارتودنسی‌های Brady می‌توانید فوراً به لبخند دلخواهتان برسید.
اصلاح لبخند لثه‌ای
روش‌های مختلفی برای اصلاح لبخند لثه‌ای وجود دارد.
ونیر
در مواردی که دلیل زمینه‌ای عمده‌ای برای لبخند لثه‌ای شما وجود ندارد، ونیر گزینه‌ی خوبی برای درمان است. چسباندن ونیر به دندان‌ها صرفاً درمانی زیبایی است، بنابراین اگر مشکل زمینه‌ای وجود دارد که باعث لبخند لثه‌ای در شما شده است، این درمان کمکی به تسکین درد و ناراحتی ناشی از این مشکل نخواهد کرد.
ونیر روکشی است که روی سطح جلویی دندان چسبانده می‌شود. متخصصین برای ساخت آن از مواد دندانپزشکی باکیفیت مانند کامپوزیت همرنگ دندان یا سرامیک استفاده می‌کنند. ونیر دندان اساساً جنبه‌ی زیبایی دارد. این درمان می‌تواند بسیاری از مشکلات زیبایی را برطرف کند که از جمله می‌توان به لب‌پریدگی، ترک خوردگی، فاصله، تغییر رنگ دندان‌ها و غیره اشاره کرد. ونیر سطح جلویی دندان‌ها را می‌پوشاند تا لبخندتان را بهتر کند. کارکرد آن‌ها پوشاندن نقص‌های مربوط به زیبایی است.
باید توجه داشته باشید که از ونیرها تنها در مواردی که پوسیدگی شدید یا بیماری لثه نداشته باشید می‌توان استفاده کرد. اگر مشکل جدی دهان و دندان دارید باید قبل از اقدام برای درمان زیبایی، این مشکلات را برطرف کنید.
درمان ارتودنسی
ارتودنسی می‌تواند در مواردی که دلیل لبخند لثه‌ای شما ناهنجاری فکی یا بایت نامناسب است، درمان مناسبی باشد. با درمان این ناهنجاری‌ها، می‌توانید درد و ناراحتی ناشی از این موارد و مشکلات زیبایی مربوط به لبخند لثه‌ای را همزمان باهم درمان کنید.
در این روش، فک بالا اصلاح شده و شکل مناسبی به آن داده می‌شود و سپس در جای جدید خود تثبیت خواهد شد تا لثه‌ها در لبخندتان کمتر نمایان باشند. با اصلاح لبخند، لثه‌ها کمتر نمایان خواهند شد و لبخند لثه‌ای درمان می‌شود.
جراحی افزایش طول تاج دندان (جینجیوکتومی و جینجیوکتومی با لیزر)
اگر با عمل جراحی مشکلی ندارید، جینجیوکتومی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان لبخند لثه‌ای است. جینجیوکتومی نوعی جراحی افزایش ارتفاع تاج دندان است که در آن ارتودنتیست بافت لثه را از روی دندان بر می‌دارد و با این کار باعث می‌شود که دندان طبیعی شما بیشتر نمایان شود. به عبارت دیگر بافت اضافی لثه و استخوان زیر آن بریده و اصلاح می‌شود تا کل طول دندان نمایان شود.
در اینجا می‌توانید با مراحل عمل جینجیوکتومی سنتی آشنا شوید:
ارتودنسی نامرئی
الاینرهای دندانی، ابزاری شفاف هستند که بدون سیم و براکتی که در ارتودنسی‌های سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفت، باعث جابجایی و حرکت دندان‌ها می‌شوند. الاینرها به جای استفاده از سیم و براکت برای جابجایی دندان‌ها در جهتی خاص، می‌توانند همزمان دندان را در سه جهت جابجا کنند. ارتودنسی نامرئی (یا الاینرهای شفاف) می‌توانند در افزایش ارتفاع دندان و درمان لبخند لثه‌ای مؤثر باشند. الاینرهای شفاف طول درمان کوتاه‌تری دارند، اما در مقایسه با ارتودنسی معمولی (مخصوصاً در صورت عدم استفاده‌ی مداوم از ریتینر) ماندگاری کمتری دارند.
چون ارتودنسی نامرئی متحرک است، در مورد انتخاب غذا هم محدودیت کمتری ایجاد می‌کند، یعنی غذاهای سفت، ترد و برشته از رژیم شما حذف نخواهند شد.
جراحی لب
در جابجایی لب (ریپوزیشن)، لب با کمک جراحی پایین آورده می‌شود.
اگر دلیل لبخند لثه‌ای شما بیش از حد فعال بودن لب بالا باشد، چندین گزینه پیش روی شما خواهد بود. یکی از این گزینه‌ها جراحی جابجایی لب است، که در آن لب با کمک جراحی پایین آورده می‌شود تا لثه را بیشتر بپوشاند و لبخندتان را متناسب‌تر کند. این عمل، عملی کم‌تهاجمی است که می‌تواند تا حد زیادی باعث متناسب شدن لبخندتان شود و شما را از شر لبخند لثه‌ای راحت کند.
نتایج جراحی جابجایی لب فوراً مشهود خواهد بود و لب بالایی شما کمی پایین‌تر آورده خواهد شد. با این حال در طول 4 هفته بعد از عمل نتایج به تدریج بهبود خواهند یافت و در این مدت تورم بسیار کمتر خواهد شد. علاوه بر این ممکن است 6 ماه دیگر نیز زمان لازم باشد تا لب‌ها در جای مدنظر خود تثبیت شده و نتایج نهایی عمل آشکار شود. در این زمان لب بالایی شما در زمان لبخند زدن تا حد مناسبی بالا می‌رود و در نتیجه لثه‌ها بیش از حد نمایان نمی‌شوند.
تزریق بوتاکس
همچنین اگر لب بالایی شما بیش از حد فعال باشد (هایپراکتیو)، می‌توانید از بوتاکس نیز کمک بگیرید. وقتی که به لب بالایی شما بوتاکس تزریق شود، دامنه‌ی حرکت لب بالایی شما محدود خواهد شد، که باعث می‌شود میزان نمایان شدن لثه‌هایتان در زمان لبخند زدن نیز کاهش یابد. اگر دلیل لبخند لثه‌ای شما بیش از حد فعال بودن لب بالا باشد این درمان، درمانی کم‌تهاجمی برای آن خواهد بود. با این حال این روش، درمانی دائمی برای لبخند لثه‌ای نیست. بوتاکس باعث می‌شود که برخی از عضلات لب بالا موقتاً فلج شوند و بنابراین نتوانند لب بالا را خیلی بالا ببرند.
اگرچه این روش نسبت به جراحی سریع‌تر و ارزان‌تر است، اما معمولاً نتایج آن تنها چند ماه ماندگار خواهند بود، یعنی برای ماندگاری نتایج باید بوتاکس مرتباً تکرار شود. با این حال اگر می‌خواهید برای درمان لبخند لثه‌ای جراحی جابجایی لب انجام دهید، می‌توانید قبل از جراحی بوتاکس تزریق کنید تا ببینید چه ظاهری خواهید داشت. برای اطلاع از اینکه این درمان مناسب شما هست یا خیر با دندان‌پزشک یا ارتودنتیست (متخصص ارتودنسی) مشورت کنید.
در اینجا به برخی از مزایای درمان لبخند لثه‌ای با بوتاکس اشاره شده است:
- تزریق بوتاکس ناراحتی کمی دارد و این مشکل در مراحل بعدی کمتر خواهد شد.
- نقاهت آن بسیار کوتاه است و به محض انجام درمان دوران نقاهت آن تمام می‌شود.
- بوتاکس نسبت به جراحی و روش‌های دیگر مقرون به صرفه است.
- نتایج آن طبیعی بوده و فوراً مشخص خواهند شد.
- می‌توان تزریق آن را با توجه به نتایج مدنظر فرد تنظیم کرد.
هزینه درمان لبخند لثه‌ای با بوتاکس بسته به تعداد واحدهای بوتاکس مورد استفاده، شدت مشکل، نتایج مدنظر و عوامل دیگر متغیر خواهد بود. عمدتاً بوتاکس نسبت به روش‌های جراحی مانند جابجایی لب یا جینجیوکتومی ارزان‌تر است، اما باید برای ماندگار بودن نتایج هر 4-6 ماه تکرار شود. ممکن است بسته به پیچیدگی مشکل و نتایج دلخواهتان بیشتر از یک درمان برای اصلاح لبخند لثه‌ای احتیاج داشته باشید، بنابراین هزینه درمان بسته به تعداد درمان‌های لازم متفاوت خواهد بود.
روت پلنینگ و اسکیلینگ
روت پلنینگ و اسکیلینگ درمان‌هایی هستند که معمولاً دندان‌پزشکان برای درمان تجمع پلاک روی دندان‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند؛ با این حال می‌توانند برای درمان لبخند لثه‌ای نیز به شما کمک کنند.
در اسکیلینگ دندان‌پزشک پلاک و تارتار (پلاک سخت شده) را در بالا و زیر خط لثه برطرف خواهد کرد و کل قسمت‌ها تا پایین پاکت، از جمله زیر لثه را تمیز خواهد کرد. بعد از اسکیلینگ دندان‌ها، دندان‌پزشک ریشه‌ی دندان را صاف خواهد کرد تا لثه‌ها دوباره به آن بچسبند. این روش راه مناسبی برای تمیزی عمیق دندان‌ها و تغییر خط لثه است. ممکن است اسکیلینگ و روت پلنینگ بیشتر از یک جلسه مراجعه و همچنین بی‌حسی موضعی نیاز داشته باشند.
بعد از این درمان ممکن است یک یا دو روز درد داشته باشید و دندان‌هایتان تا یک هفته حساس باشند. همچنین ممکن است لثه‌هایتان متورم و حساس بوده یا خونریزی داشته باشند.
به منظور جلوگیری از عفونت، کنترل درد یا کمک به بهبودی ممکن است دندان‌پزشکتان قرص یا دهانشویه برایتان تجویز کند. همچنین ممکن است دندان‌پزشکتان دارو (دوز پایین آنتی‌میکروبیال داکسی‌سایکلین) را مستقیماً به پاکت تمیز شده تزریق کند.
ممکن است دندان‌پزشک جلسه‌ی دیگری برای بررسی بهبود لثه‌ها و اندازه‌گیری عمق پاکت‌ها در نظر بگیرد؛ اگر عمیق‌تر شده باشند درمان بیشتری لازم است.
جراحی استخوان فک
با این روش، لبخند و شکل صورتتان تغییر کرده و فک بالا تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و در زمان صحبت کردن و لبخند زدن مقدار مناسبی از دندان‌ها نمایان خواهد شد. این کار باعث می‌شود که تناسب عمودی صورتتان اصلاح شود.
بالا بردن فک باعث می‌شود که لب‌ها بدون نیاز به فشار به خوبی بسته شوند. اگر مشکل اپن بایت دارید، انحراف فک بالا اصلاح خواهد شد تا دندان‌های جلویی در زمان بایت روی هم قرار گیرند.
جراحی لبخند لثه‌ای باعث جابجایی فک بالا می‌شود تا با فک پایین هماهنگ شود. این کار باعث متناسب شدن نحوه‌ی روی هم قرار گرفتن دندان‌ها در زمان جویدن خواهد شد و خطر فرسودگی دندان و درد مفصل فک را کاهش خواهد داد.
سخن پایانی
لبخند لثه‌ای مشکلی پزشکی است که در همه‌ی موارد نیاز به اصلاح ندارد. درمان‌هایی مانند تاج مصنوعی دندان، ونیر و جینجیوکتومی کم‌تهاجمی بوده و کمک می‌کنند تا وضعیت دندان‌ها بهتر شود. بسیاری از افراد نسبت به لبخند لثه‌ای خود حساس هستند، اما خوشبختانه درمان‌های متعددی وجود دارند که باعث می‌شوند لبخند لثه‌ای دیگر برای شما نگران کننده نباشد. بسیاری از این درمان‌ها نیز دائمی هستند و نیازی نیست برای حفظ شکل دلخواه لبخندتان آن درمان را تکرار کنید.
سؤالات متداول
آیا لبخند لثه‌ای با افزایش سن تغییر می‌کند؟
این مشکل در دهه‌ی بیست و سی مشهودتر بوده با افزایش سن بهتر می‌شود.
آیا لبخند لثه‌ای ارثی است؟
بسیاری از شرایطی که باعث لبخند لثه‌ای می‌شوند ارثی هستند. اگر عضوی از خانواده لبخند لثه‌ای داشته باشد، احتمال اینکه شما نیز این مشکل را داشته باشید زیاد خواهد بود. همچنین لبخند لثه‌ای در زنان شایع‌تر از مردان است.
چقدر طول می‌کشد تا لبخند لثه‌ای با ارتودنسی درمان شود؟
طی چندین ماه یا چندین سال، ارتودنسی باعث خواهد شد که که در زمان لبخند زدن قسمت کمتری از لثه نمایان شود.
برای درمان لبخند لثه‌ای چند واحد بوتاکس لازم است؟
برای اصلاح لبخند لثه‌ای 1 تا 2 واحد بوتاکس لازم است.
آیا اوربایت باعث لبخند لثه‌ای می‌شود؟
اوربایت می‌تواند باعث فرسودگی بیش از حد دندان‌های پیشین شود. علاوه بر این اوربایت ممکن است باعث شود که فرد دچار مشکل لبخند لثه‌ای و جلو آمدگی لب‌ها شود.
آیا نتایج کانتورینگ لثه (لیفت لثه) دائمی است؟
در بسیاری از افراد نتایج کانتورینگ لثه دائمی است و نیازی به تکرار درمان نیست. معمولاً لبخند لثه‌ای بعد از اینکه شکل آن اصلاح شود باز نخواهد گشت.
آیا نتیجه جراحی پایین آوردن لب دائمی است؟
جراحی پایین آوردن لب جراحی جدیدی است که لبخند لثه‌ای ناشی از فعال بودن بیش از حد لب بالا (بالا بودن لب بالا) را به طور دائمی درمان خواهد کرد.
