اینله و آنله کردن دندان، یکی از بهترین راه‌های ترمیم پوسیدگی و شکستگی دندان است که به منظور پر کردن و بازیابی عملکرد دندان پس از آسیب استفاده می‌شود. گاها وقتی پوسیدگی داخل دندان گسترش می‌یابد، دندانپزشک ناحیه آسیب دیده دندان را تراشیده و جای آنرا با مواد محکمی پر می‌کند. پر کردن دندان در چنین مواقعی جزو درمان‌های رایج بوده که برای درمان پوسیدگی داخل دندان استفاده می‌شود. اما تفاوتی که پر کردن دندان با اینله و آنله کردن دندان دارد این است که در پر کردگی دندان مواد پر کننده استاندارد بطور مستقیم روی دندان اعمال شده و در جای خود سفت می‌شوند اما اینله و آنله دندانی به صورت سفارشی و در آزمایشگاه دندانسازی ساخته می‌شوند و سپس با چسب یا اصطلاحا سیمان دندانپزشکی به ناحیه مد نظر چسبانده می‌شوند.
اینله‌های دندانی
اینله برای ترمیم و پر کردن بخشی از دندان که بیش از حد پوسیده و بیشتر در بخش میانی دندان است استفاده می‌شود. اینله معمولا برای پوشاندن ناحیه کاسپ (برجستگی سطح جونده) دندان استفاده می‌شود. از اینرو، اینله دقیقا فرم ناحیه مرکزی دندان که توسط دندانپزشک برداشته شده را می‌گیرد. هدف از این نوع ترمیم با اینله، جلوگیری از ورود ذرات مواد غذایی و سایر باکتری‌ها به زیر پر کردگی و همچنین جلوگیری از تشدید پوسیدگی داخلی دندان است.
در این روش، استفاده از اینله سرامیکی این امکان را به دندانپزشک می‌دهد که بتواند فرم دندان را مطابق با دندان‌های مجاور شکل دهد. علاوه بر این، اینله سرامیکی نسبت به کامپوزیتی قوی‌تر بوده و دوام بیشتری نیز دارد که این موارد موجب می‌شوند نوع سرامیکی برای جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر برای دندان مناسب‌تر باشد. علاوه بر این، می‌توان پر کردگی‌های معیوب یا پر کردگی‌هایی که ظاهر خوبی ندارند را نیز با اینله همرنگ دندان جایگزین کرد. فرآیند باندینگ اینله در واقع باعث حفظ ساختار و استحکام دندان‌ها شده و هیچ منفذی برای ورود باکتری‌ها به دندان باقی نمی‌گذارد.
اینله کاملا همرنگ دندان و از جنس سرامیک، رزین پرسلن یا کامپوزیت دندانی مخصوص ساخته می‌شود.
آنله‌های دندانی
آنله برای پوشش کل سطح دندان‌های آسیاب طراحی شده و جایگزین یک یا چند کاسپ (برجستگی سطح جونده) دندان می‌شود. پیشتر، آنله فقط از جنس طلا ساخته می‌شد اما نیاز بیماران به مواد همرنگ دندان باعث شد تا آنله‌های از جنس سرامیک و رزین پرسلن نیز تولید شود که به عنوان ترمیم مستحکم و با دوام برای دندان استفاده می‌شوند.
آنله نسخه بزرگتر اینله بوده و به عنوان بخشی از تاج دندان استفاده می‌شود چرا که میتواند جایگزین یک یا چند کاسپ (برجستگی سطح جونده) دندان شود. برای مثال، اگر قسمتی از وسط دندان و لبه‌های آن دچار آسیب دیدگی ناشی از پوسیدگی شده باشد، ممکن است برای ترمیم به آنله نیاز باشد.
در واقع آنله نسبت به اینله و پرکردگی سنتی، سطح بیشتری از دندان را پوشش می‌دهد اما با این حال هنوز هم آنله نسبت به روکش دندان ناحیه کمتری از دندان را می‌پوشاند. چرا که روکش دندان برای بازیابی عملکرد دندان، کل دندان را می‌پوشاند. به همین دلیل، آنله دندان به عنوان تاج جزئی دندان نیز شناخته می‌شود.
اینله و آنله برای چه افرادی استفاده می‌شود؟
افرادی می‌توانند کاندیدای خوبی برای استفاده از اینله و آنله باشند که میزان و عمق حفره دندانی آن‌ها به قدری بزرگ است که با پر کردگی معمول قابل ترمیم نبوده اما در عین حال، ساختار دندان آن‌ها بقدری حفظ شده که برای ترمیم نیازی به استفاده از بریج یا روکش دندان نیست.
برای استفاده از اینله و آنله به عنوان روش ترمیم، باید ساختار دندان بقدری حفظ شده باشد تا فضای نگهدارنده کافی برای حمایت از پرکردگی وجود داشته باشد. در غیر اینصورت، دندانپزشک گزینه‌هایی نظیر انواع تاج دندانی، بریج یا ایمپلنت دندان و حتی احتمالا کشیدن دندان معیوب را انجام دهد.
مزایای اینله و آنله
برخی از مزایای اینله و آنله عبارتند از:
- اینله و آنله نسبت به پر کردگی سنتی، در برابر آسیب و شکستگی مقاومت بیشتری دارند.
- در برابر لک دندانی مقاوم هستند.
- باعث حفظ ظاهر طبیعی و زیبایی دندان می‌شوند.
- بصورت سفارشی و متناسب با ساختار، رنگ و شکل دندان بیمار ساخته می‌شوند.
- بسته به میزان حفره و خطر شکستگی دندانی که مشکل دارد، ممکن است سال‌ها دوام و ماندگاری داشته باشند.
اینله و آنله از چه موادی ساخته می‌شوند؟
اینله و آنله از جنس طلا، کامپوزیت یا سرامیک ساخته می‌شود:
1. سرامیک (پرسلن)
اینله و آنله ساخته شده از سرامیک/پرسلن باعث می‌شود که ترمیم همرنگ دندان طبیعی بوده و علاوه بر حفظ رنگ، شکل و فرم دندان، عملکرد طبیعی دندان نیز حفظ شود.
مزایا
- جنس قوی و بادوام
- احتمال شکستگی کمتر نسبت به پر کردگی سنتی
- ترمیم همرنگ دندان طبیعی
- مقاوم در برابر لک دندانی
معایب
- نسبت به اینله و آنله‌هایی که از جنس طلا هستند، شکننده‌تر بوده.
- با وجود استحکام بالا، سرامیک نوعی ماده سفت و سخت است که نسبت خطر شکستگی بالایی دارد.
2. رزین کامپوزیت
می‌توان به کمک اینله و آنله کامپوزیتی، حفره‌های دندانی که برای پر شدن با مواد پرکننده سنتی بسیار بزرگ هستند را ترمیم کرده و پر کرد. اینله و آنله کامپوزیتی جایگزین مناسبی برای اینله و آنله طلا و سرامیکی بوده و در عین حال عملکرد مشابهی نیز دارد.
مزایا
- مقاوم‌تر بوده و نسبت به پر کردگی سنتی دندان، احتمال شکستگی آن کمتر است.
- همرنگ دندان طبیعی (رنگ اینله و آنله کامپوزیتی شباهت زیادی به رنگ طبیعی دندان دارد)
معایب
- نسبت به اینله و آنله طلا یا سرامیکی ضعیف‌تر هستند
- نسبت به اینله و آنله از جنس طلا انعطاف یا شکل پذیری کمتری دارند
- ضد لک نیستند
3. طلا
در گذشته طلا به دلیل استحکام بالا عمده ماده انتخابی برای ساخت اینله و انله دندانی بود. از آنجایی که طلا دوام بسیار بالایی داشته و خواص مشابه دندان دارد، به خوبی میتواند از دندان در برابر پوسیدگی و شکستگی محافظت کند. اما امروزه، به دلیل عرضه مواد ترمیمی همرنگ دندان، اینله و آنله از جنس طلا کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مواردی که پر کردگی دندان مکررا دچار شکستگی شود، از اینله طلا استفاده می‌شود. اما بطور کلی، به دلایل زیبایی شناختی نیز اینله و آنله کامپوزیتی یا سرامیکی عمدتا به این ماده ترجیح داده می‌شوند. با این حال، اینله و آنله کامپوزیتی یا سرامیکی نسبت به طلا آسیب پذیرتر بوده و شکننده‌تر هستند.
به همین دلیل، برخی از دندان پزشکان توصیه می‌کنند که برای دندان‌های آسیاب پشتی که در معرض دید نبوده و رنگ و ظاهر آن‌ها مشخص نیست، از اینله و آنله طلا بجای سایر مواد استفاده کنید.
مزایا
- بسیار محکم، مقاوم و شکل پذیر
- احتمال شکستگی بسیار پایین
- مقاوم در برابر لک دندانی
معایب
- عدم شباهت با رنگ طبیعی دندان
- هزینه گران‌تر نسبت به ترمیم با سایر مواد
روند یا روش نصب اینله و آنله
مراحل ترمیم با استفاده از اینله و انله به ترتیب زیر می‌باشد:
خالی کردن حفره دندان یا برداشتن پرکردگی قبلی
در اغلب موارد، اینله و آنله جایگزین پر کردگی شکسته یا آسیب دیده قبلی دندان می‌شوند. اگر دندان شما پر کردگی داشته باشد، دندانپزشک باید آنرا قبل از گذاشتن اینله یا آنله بردارد و حفره دندان را خالی کند.
سپس، تمام بقایای پوسیدگی تراشیده شده و با استفاده از پارامترهای خاص، بستر مناسب قرارگیری اینله یا انله آماده می‌شود.
قالب گیری از دندان (تهیه قالب اینله/آنله)
در جلسه اول ویزیت، از حفره دندانی قالب گیری شده و اگر مواد سرامیکی برای ترمیم دندان انتخاب شده باشد، رنگ آن نیز مطابق رنگ طبیعی دندان تعیین می‌شود.
پر کردن موقت حفره دندان
تا زمان آماده شدن اینله یا آنله در لابراتوار دندانسازی، به دلیل جلوگیری از پوسیدگی بیشتر و محافظت از دندان در برابر تغییر دما (حساسیت به گرما و سرما)، حفره دندانی بطور موقت پر می‌شود.
قرار دادن قطعات آماده شده اینله و آنله در محل
پس از انجام مراحل بالا، جلسه ویزیت دیگری با دندانپزشک برای قرار دادن اینله یا آنله برنامه ریزی می‌شود. در طول این جلسه ویزیت، دندانپزشک در ابتدا بی حس کننده موضعی را برای کاهش درد و راحتی بیمار تزریق می‌کند. سپس، مواد پر کننده موقت را برداشته و اینله یا آنله را بدون هیچگونه درد یا ناراحتی در محل مد نظر قرار می‌دهد.
امروزه امکان ساخت اینله و آنله سرامیکی و کامپوزیتی با استفاده از فن آوری‌های CAD / CAM دندانپزشکی مانند CEREC در مطب دندانسازی وجود دارد که از همین ابزار برای ساختن روکش‌های دندانی فوری نیز استفاده می‌شود. از اینرو، با استفاده از این تکنولوژی، شما در همان جلسه اول ویزیت، مراحل یک و دو را طی کرده، مرحله سوم را رد کرده و مستقیماً به مرحله چهارم درمان می‌رسید.
طول عمر و ماندگاری اینله و آنله
بر اساس تحقیقات بالینی، تقریبا ۸۵ درصد موارد ترمیم با این مواد طول عمر و ماندگاری ۹ ساله دارند.
پس از ترمیم با این مواد، دندان ترمیم شده میتواند ۵۰ الی ۷۵ درصد نیروی جویدن بیشتری را تحمل کند. بر خلاف سایر ترمیم‌های مستقیم اعم از رزین کامپوزیت (همرنگ دندان) یا پرکننده‌های آمالگام (فلزی)، اینله و آنله ساختمان دندان را تضعیف نکرده، بلکه آنرا تقویت نیز می‌کنند. برای موارد پوسیدگی، اینله و آنله گزینه پایدارتر و مقاوم‌تری است که دوام بالای این مواد، آنرا به گزینه بهتری برای ترمیم آسیب دیدگی‌های دندان می‌کند.
اینله و آنله بر خلاف مواد پرکننده رزینی همرنگ دندان، تغییر رنگ ندارند. این مواد ساختمان طبیعی دندان را تقویت کرده و همراه با بازیابی عملکرد دندان موجب افزایش طول عمر دندان نیز می‌شوند.
مواد پر کننده کامپوزیتی ممکن است در طول فرایند درمان منقبض شوند، اما در درمان با اینله و آنله سرامیکی چنین امکانی وجود نداشته و کاملا متناسب با حفره دندانی پر می‌شوند. اینله و آنله علاوه بر طول عمر بالا، موجب جلوگیری از ورود ذرات مواد غذایی و سایر باکتری‌ها به زیر پر کردگی شده و همچنین باعث جلوگیری از تشدید پوسیدگی داخلی دندان نیز می‌شوند.
هزینه ترمیم دندان با اینله و آنله چقدر است؟
هزینه این روش به جنس اینله یا آنله استفاده شده برای ترمیم و به شهر محل زندگی شما بستگی دارد. اما با توجه به اینکه اینله و آنله برای ترمیم آسیب دیدگی ناشی از تروما نیز استفاده می‌شوند، احتمال دارد که بیمه شما بخشی از هزینه درمان را پوشش دهد.
جمع بندی
اینله یا آنله برای ترمیم دندان‌های آسیب دیده و برای جلوگیری از بروز مشکلات دندانی بیشتر مناسب هستند. این مواد ترمیمی نیز دائمی نبوده اما بسته به نحوه مراقبت از آن‌ها، می‌توانند چندین سال ماندگاری و دوام داشته باشند. برای ماندگاری بیشتر اینله و آنله نیز باید بطور مرتب به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
پرسش‌های متداول
تفاوت اینله، آنله و روکش دندان چیست؟
از اینله و آنله معمولاً برای ترمیم پوسیدگی سطح جویدنی دندان و برای دندان‌های آسیاب پشتی استفاده می‌شود. اینله و آنله طراحی و جنس مشابهی دارند اما از اینله برای ترمیم حفره کوچکتر استفاده می‌شود در حالی که آنله مناسب ترمیم و پوشاندن سطح بزرگتر بوده و میتواند چندین کاسپ یا برجستگی سطح جویدنی دندان را بپوشاند.
از طرفی، روکش هم سطح جویدنی و هم کناره‌های دندان (کل دندان) را می‌پوشاند.
رایج‌ترین علت شکست اینله و آنله چیست؟
شایع‌ترین دلیل استفاده از مواد پرسلن است. برای طول عمر اینله و آنله باید از مصرف مواد غذایی سفت و اعمال فشار بیش از حد به روی دندان ترمیم شده با این مواد خودداری کنید.
با گذشت چه مدت از ترمیم با آنله می‌توان غذا خورد؟
پس از ترمیم نهایی، به مدت ۲۴ ساعت و تا زمانی که چسبندگی کامل ایجاد شود، باید از جویدن مواد غذایی سفت، ترد یا چسبنده اجتناب کرد.
طول عمر و ماندگاری اینله و آنله چقدر است؟
بطور کلی، به شرط رعایت بهداشت دهان و دندان، طول عمر و ماندگاری اینله و آنله بیشتر از پر کردگی سنتی بوده و معمولا تا ۱۰ الی ۱۵ سال خواهد بود.
چقدر طول می‌کشد تا اینله یا آنله صاف شود؟
تا مدتی پس از رفع اثر بی حسی موضعی، ممکن است حس ناهموار بودن داشته باشد اما عمدتا پس از چند روز خوردن و جویدن مواد غذایی، این حس برطرف شده و اینله یا آنله حس صاف بودن دندان طبیعی را خواهند داشت.
قوی‌ترین جنس یا ماده برای اینله و آنله کدام است؟
طلا قوی‌ترین و بادوام‌ترین اما در عین حال گران‌ترین نوع اینله و آنله است.
آیا ممکن است اینله یا آنله بیافتد؟
بله، احتمال دارد چسب یا یا سمنت مخصوصی که برای قرار دادن اینله یا آنله در دندان آسیب دیده استفاده می‌شود به مرور زمان و بتدریج خراب شده و در نتیجه اینله یا آنله بیافتد.
اگر اینله یا آنله از جای خود خارج شد چه کار کنم؟
در اکثریت مواردی که اینله یا آنله از جای خود خارج شده یا می‌افتد را دندانپزشک میتواند مجددا در سر جای خود بگذارد. اگر چنین اتفاقی برای شما افتاد باید سریعا به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا در اسرع وقت این مشکل برطرف شود.
