نصب روکش‌های مخصوص دندانی و کامپوزیتی از جمله عمل‌های زیبایی و ترمیم دندان محسوب می‌شوند که به منظور بهبود ظاهر دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی روش‌های ذکر شده برای بهبود ظاهر دندان بسیار کمک کننده هستند، اما هر یک از آن‌ها مزایا و معایب منحصر به فرد خود را دارند. در هر صورت انتخاب روش مناسب وابسته به وضعیت هر شخص خواهد بود. در این مقاله قصد داریم که به مقایسه روکش‌های کامپوزیت و دندانی بپردازیم تا شما بتوانید به صورت کاملا آگاهانه روش درمانی خود را انتخاب کنید.
کامپوزیت چیست؟
کامپوزیت ونیر که به عنوان باندینگ دندان نیز شناخته می‌شود، نوعی درمان زیبایی دندان محسوب می‌شود که در آن از مواد رزینی کامپوزیتی و همرنگ دندان استفاده می‌شود. این مواد به طور مستقیم بر روی سطح دندان قرار گرفته و موجب بهبود ظاهر آن می‌شود. رزین کامپوزیت با دقت فراوان تراشیده شده و شکل می‌گیرد تا سطح دندان را به صورت طبیعی نشان دهد. این مواد کامپوزیتی می‌توانند رنگ، شکل و اندازه دندان را تغییر دهند. استفاده از ونیرهای کامپوزیت معمولا کمتر تهاجمی بوده و همچنین نسبت به ونیرهای چینی سنتی کم‌هزینه‌تر است. به همین خاطر این روش می‌تواند به عنوان گزینه‌ای عالی برای افرادی باشد که به دنبال بهبود ظاهر دندان‌های خود بدون انجام عمل‌های دندانپزشکی به صورت گسترده هستند.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان عنوان کلاهک یا تاج دندان نیز شناخته می‌شود، این روش نوعی ترمیم دندان محسوب می‌شود که دندان آسیب دیده یا پوسیده را به طور کامل تحت پوشش قرار می‌دهد. روکش دندان معمولا از مواد مختلفی نظیر چینی، سرامیک، فلز و یا ترکیبی از مواد ذکر شده ساخته می‌شود. معمولا این روکش به صورت سفارشی برای هر فرد ساخته می‌شود تا به روی دندان قرار بگیرد. در نتیجه شکل، اندازه، استحکام و ظاهر آن توسط دندانپزشک به دقت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. روکش‌های دندانی معمولاً برای دندان‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که به دلیل پوسیدگی، ضربه یا رسیدگی نامناسب، به شدت آسیب دیده، ترک خورده یا ضعیف شده باشند. این روش همچنین به منظور پوشاندن دندان‌هایی که تغییر رنگ داده‌اند یا بد شکل هستند، نیز به عنوان نوعی درمان زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
| نوع | روکش دندان | کامپوزیت ونیر |
| هدف | ترمیم دندان آسیب دیده، پوسیده و ضعیف | ترمیم دندان‌های تغییر رنگ یافته یا بد شکل |
| ظاهر | ظاهری طبیعی و زیبا | ظاهر طبیعی، اما نه به زیبایی روکش دندانی |
| مواد تشکیل دهنده | پرسلن، سرامیک، فلز یا ترکیبی از مواد | رزین کامپوزیتی |
| مراحل انجام | حداقل نیاز به دو جلسه دندانپزشکی | یک یا دو جلسه دندانپزشکی |
| مقدار دندان کاهش‌یافته | کاهش وسیع‌تری از دندان مورد نیاز است | Save translation بدون نیاز به کاهش اندازه دندان یا نیاز به کاهش حداقلی آن |
| ماندگاری | با مراقبت ۱۰ تا ۳۰ سال یا بیشتر باقی می‌ماند | با مراقبت ۵ تا ۷ سال یا بیشتر باقی می‌ماند |
| قدرت | قوی و مقاوم در برابر سایش و پارگی | به اندازه روکش‌های دندان قوی نیست |
| مقاومت به رنگ | مقاوم در برابر لکه | به مرور زمان لکه دار می‌شود |
| هزینه | گران‌تر از ونیرهای کامپوزیت | ارزان‌تر از روکش دندان |
تفاوت‌های کامپوزیت ونیر و روکش دندان عبارت است از:
کاربرد
هدف هر یک از آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- روکش دندان: روکش دندان معمولا به منظور ترمیم دندان‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که دچار آسیب زیادی شده‌اند، به عنوان مثال دندان‌هایی که به دلیل پوسیدگی یا شکستگی ضعیف شده‌اند، گزینه مناسبی برای این روش درمانی هستند. علاوه بر آن روکش دندان برای پوشاندن دندان‌هایی که تحت درمان ریشه و عصب‌کشی قرار گرفته‌اند نیز مناسب است و آن‌ها در برابر آسیب بیشتر محافظت کرده و موجب بهبود عملکرد و ظاهر آن‌ها می‌شود.
- کامپوزیت ونیر: ونیرهای کامپوزیت به منظور بهبود ظاهر دندان‌هایی که دچار نقص زیبایی به صورت جزئی هستند استفاده می‌شود به عنوان مثال نامنظمی کم، ترک یا تغییر رنگ در دندان‌ها با این روش درمان می‌شود. علاوه بر آن از این روش می‌توان به منظور بهبود دندان‌های تغییر شکل یافته، متناسب کردن اندازه و بستن شکاف‌های کوچک بین دندان‌ها نیز مورد استفاده قرار داد.
زیبایی شناسی
روکش دندان و کامپوزیت ونیرها می‌توانند موجب بهبود ظاهر دندان‌ها تا حد قابل توجهی شوند. البته، روکش دندان معمولاً از نظر زیبایی شناختی بهتر از ونیر کامپوزیت است. به این دلیل که آن‌ها به صورت سفارشی ساخته می‌شوند و در نتیجه از لحاظ رنگ، اندازه و شکل شبیه به دندان‌های طبیعی فرد هستند و به همین خاطر نتیجه یکپارچه و طبیعی‌تری را ارائه می‌دهند. از طرف دیگر ونیرهای کامپوزیت ممکن است به خوبی با دندان‌های اطراف هماهنگ نشوند و گاهی اوقات حجیم یا مصنوعی به نظر برسند.
روش
روش قرار دادن روکش دندانی و کامپوزیت ونیر متفاوت است. روکش دندانی نیاز به آماده‌سازی بیشتری دارد، ابتدا کل دندان باید سوهان شود تا به منظور قرار دادن روکش مناسب شود. برای انجام این فرآیند ممکن است نیاز باشد تا تحت بی‌هوشی قرار گیرید. همچنین ممکن است لازم باشد که این کار طی چند جلسه انجام گیرد. از طرف دیگر، ونیر کامپوزیت نیاز به آماده‌سازی کمتری دارد و در اکثر مواقع می‌توان آن‌ها را طی یک بار مراجعه تعبیه کرد. دندانپزشک تنها با برداشتن مقدار کمی از مینای دندان، آن را آماده می‌کند، رزین کامپوزیت را قرار داده و سپس طوری آن را شکل داده و صیقل می‌دهد تا با دندان‌های اطراف مطابقت داشته باشد.
تعمیر و نگهداری
نگهداری از هر کدام از روش‌های درمانی ذکر شده شامل موارد زیر است:
- تاج دندان: به منظور حفظ تاج دندان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن باید به صورت منظم انجام گیرد به طور کلی مراقبت از تاج دندان باید شبیه به دندان‌های طبیعی صورت گیرد. اجتناب از مصرف غذاهای سفت یا چسبنده می‌تواند طول عمر تاج دندان را افزایش دهد. در نهایت معاینه منظم دندانپزشکی برای اطمینان از سالم بودن روکش و شناسایی مشکلات احتمالی قبل از جدی شدن مشکل، کاملا ضروری است.
- روکش دندانی: این روکش‌ها نظیر دندان‌های طبیعی نیاز به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به صورت منظم دارند. با این وجود این نکته را بدانید که استفاده از خمیر دندان و مسواک سخت و ساینده ممکن است آسیب زننده باشد، زیرا سطح روکش‌ها را خراش می‌دهد. علاوه بر آن شما باید از جویدن اجسام سخت نظیر یخ، خودکار یا ناخن بپرهیزید، زیرا این کار باعث آسیب به روکش‌ها می‌شود.
دوام
از جمله مهم‌ترین تفاوت میان روکش دندان با کامپوزیت ونیر میزان دوام آن است. روکش دندان معمولا از مواد چینی یا فلزی ساخته شده و به گونه‌ای طراحی می‌شود که کل دندان را بپوشاند و برای دندان حداکثر محافظت و استحکام را ایجاد کند. معمولا روکش دندان با توجه به مواد مورد استفاده و همچنین نحوه مراقبت بین ۱۰ تا ۳۰ سال می‌تواند دوام بیاورد. این در حالی است که کامپوزیت ونیرها تنها از لایه نازکی از رزین کامپوزیت ساخته شده و در نتیجه بیشتر در معرض آسیب و لکه قرار می‌گیرند. کامپوزیت‌ها معمولاً بین ۵ تا ۷ سال دوام می‌آورند و همچنین طی این مدت ممکن است نیاز به تعمیرات مکرر نیز داشته باشند.
قدرت
روکش‌های دندان معمولا قوی‌تر از ونیرهای کامپوزیت هستند و می‌توانند فشار ناشی از جویدن و سایش بیشتری را تحمل کنند. روکش‌ها اغلب برای پوشاندن دندان‌های پوسیدگی یا آسیب دیده استفاده می‌شوند. علاوه بر آن دندان‌هایی که به دلیل ساییدن یا فشردن تحت فشار بیشتری هستند را نیز می‌توان توسط روکش دندان تحت محافظت قرار داد. ونیرهای کامپوزیت ممکن است برای دندان‌هایی که از لحاظ زیبایی دچار مشکلات جزئی هستند و یا آسیب سطحی دیده اند، مناسب‌تر باشد.
هزینه
یکی دیگر از مواردی که میان روکش دندانی و کامپوزیت ونیر تفاوت دارد، هزینه آن‌ها است. معمولا، ونیرهای کامپوزیت هزینه پایین تری نسبت به روکش‌های دندانی دارند. با این وجود، این نکته را بدانید که روکش‌های دندانی معمولا بیشتر از ونیرهای کامپوزیت دوام می‌آورند و در نتیجه در دراز مدت ممکن است که برای شما به صرفه‌تر باشند.
کامپوزیت بهتر است یا روکش دندان
درکل روکش دندان و کامپوزیت ونیر گزینه مناسبی برای بهبود ظاهر دندان محسوب می‌شوند. روکش دندان معمولا بادوام‌تر و زیباتر بوده، اما از لحاظ هزینه دارای قیمت بیشتری است. همچنین این روش از نظر آماده‌سازی نیاز به زمان و تعداد جلسات بیشتری دارد. در مقابل نصب ونیرهای کامپوزیت دارای هزینه کمتری هستند و همچنین از نظر آماده‌سازی نیاز به زمان کمتری دارند، اما ونیر کامپوزیت نسبت به روکش دندان دارای دوام کمتری بوده و همچنین ممکن است به خوبی با دندان‌های اطراف هماهنگ نشود. در نهایت، انتخاب میان این دو روش کاملا به نیازهای فردی، میزان بودجه و نتیجه مورد نظر شما بستگی دارد. برای مشخص شدن اینکه کدام روش برای شما بهتر است، باید با دندانپزشک خود مشورت کنید.
سوالات متداول
کدام روش برای دندان‌های عقب مناسب‌تر است، ونیرهای کامپوزیت یا تاج دندان؟
روکش دندان معمولاً برای دندان‌های پشتی مناسب‌تر است، زیرا دارای مقاومت بیشتری است و نسبت به جویدن در بخش پشتی دهان، دوام و استحکام بیشتری را ایجاد می‌کند.
آیا می‌توان از روکش دندان یا ونیرهای کامپوزیت به منظور رفع بدشکلی دندان استفاده کرد؟
بله، روکش دندان و ونیرهای کامپوزیت هر دو می‌توانند به منظور ترمیم بدشکلی دندان و بهبود ظاهر مورد استفاده قرار گیرند.
آیا می‌توان از روکش دندان یا ونیرهای کامپوزیت بر روی دندان‌های آسیاب استفاده کرد؟
بله هم کامپوزیت و هم روکش دندان، قابلیت استفاده برای دندان‌های آسیاب را دارند؛ اما به طور عمومی کامپوزیت برای دندان‌های آسیاب عملکرد بهتری دارد.
کدام روش به منظور ترمیم دندان آسیب دیده مناسب‌تر است، کامپوزیت یا روکش دندان؟
روکش دندانی معمولاً به منظور ترمیم دندان آسیب دیده یا پوسیده مناسب‌تر است، زیرا از نظر حمایتی و حفاظتی نسبت به کامپوزیت‌های دندانی قوی‌تر عمل می‌کند. کامپوزیت دندانی معمولا برای ترمیم‌های جزئی نظیر شکستگی‌های کوچک یا ترک مناسب هستند.
آیا می‌توان از کامپوزیت و روکش دندانی با هم در دندان‌های مختلف استفاده کرد؟
بله، کامپوزیت و روکش‌های دندانی را می‌توان با هم و به منظور دستیابی به ترمیم کامل مورد استفاده قرار داد. ترکیبی از کامپوزیت و روکش‌های دندانی به منظور رفع انواع مشکلات عملکردی و زیبایی نظیر ترمیم شکستگی، دندان‌های پوسیده و آسیب دیده و در نهایت بهبود ظاهر دندان بدشکل یا تغییر رنگ یافته مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چند بار باید روکش‌ها تعویض شوند؟
روکش دندانی در صورت نگهداری صحیح باید تقریبا ۱۵ سال دوام بیاورد.
هر چند وقت یکبار باید ونیر کامپوزیت تعویض شود؟
دوام ونیر کامپوزیت معمولا بین ۵ تا ۷ سال است.
