ارتودنسی متحرک چیست؟ انواع، مزایا و قیمت

صاف کردن دندان‌ها، بوسیله بریس‌های ثابت ارتودنسی، بسیار متداول و محبوب است؛ اما هم اکنون این بریس‌ها تغییر زیادی کرده‌اند. امروزه، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که به دلیل عملکرد عالی و قابلیت جابجایی ارتودنسی متحرک، آن‌ها را جایگزین بریس‌های سنتی نمایند؛ به‌علاوه، انجام درمان ارتودنسی، به وسیله ارتودنسی متحرک درست به اندازه بریس‌های سنتی‌، موثر و کاربردی است؛ در نتیجه اکثر بیماران به راحتی آن را انتخاب می‌کنند. قبل از اینکه ارتودنسی متحرک را برای خود انتخاب کنید، بهتر است که مواردی که باید به آن توجه کنید بررسی کنیم.

ارتودنسی متحرک چیست؟

اگر برای صاف شدن دندان‌های شما، فقط نیاز به اصلاحات جزئی باشد؛ بریس‌های متحرک انتخاب خوبی برایتان است. بریس‌های متحرک از یک صفحه پلاستیکی و تعدادی سیم، ساخته می‌شوند و می‌توان آن‌ها را در هنگام مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و غذا خوردن، از روی دندان‌ها برداشت. عملکرد بریس‌های متحرک، کاملا” مانند بریس‌های ثابت است؛ یعنی، در زمان‌های مشخص شده، پزشک سیم‌های این بریس‌ها را سفت می‌کند و دندان‌ها را به سمت موقعیت مناسب سوق می‌دهد. ارتودنسی متحرک، اغلب برای برطرف کردن مشکلات جزئی در دندان‌های بالایی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع ارتودنسی متحرک

انواع مختلف ارتودنسی متحرک عبارتند از:

اینویزیلاین یا ارتودنسی نامرئی

ارتودنسی نامرئی، در زمانی که بخواهید دندان‌های خود را با یک روش محتاطانه صاف و مرتب کنید، یک انتخاب عالی است. ارتودنسی نامرئی، بدون استفاده از بریس‌های ثابت ارتودنسی، دندان‌های شما را صاف می‌کند. در این روش، با استفاده از یک سری الاینر‌های شفاف و متحرک، دندان‌های شما را به تدریج به موقعیت صحیح، جابجا کرده و آن ها را صاف می‌کند. این الاینر‌ها بصورت سفارشی و مخصوص خود شما ساخته می‌شود.

درمان با ارتودنسی نامرئی، دارای چند الاینر متحرک است؛ در نتیجه نیازی نیست که از سیم‌ها و براکت‌های فلزی استفاده کنید. این روش درمانی، حدود ۱۵ ماه طول می‌کشد تا تکمیل شود و شما باید در این مدت از چندین الاینر استفاده نمائید. پزشک برای بیشتر بیماران، هر دو هفته یک بار، الاینرها را تعویض می‌کند. ارتودنسی نامرئی، بر خلاف بریس‌های ثابت، خیلی راحت برداشته می‌شود، و شما می‌توانید در هنگام غذا خوردن آن را از دهان خارج کنید.

ارتودنسی نامرئی، برای افراد با شرایط زیر مناسب است:

• افرادی که دندان‌های بهم ریخته دارند.
• افرادی با دندان‌های فاصله دار
• افرادی با اوربایت
• افرادی با آندربایت یا کراس بایت

ارتودنسی نامرئی، برای کسانی که به دنبال یک جایگزین راحت‌تر برای بریس‌های ثابت هستند، مناسب است.

نگهدارنده یا ریتینر

نگهدارنده دندان، یک وسیله سفارشی است که برای شما ساخته شده و آن را بر روی دندان‌های خود می‌گذارید. نگهدارنده دندان، دندان‌ها را بعد از استفاده از بریس‌ها، در موقعیت جدیدشان حفظ می‌نماید. پس از ارتودنسی بوسیله بریس‌ها، دندان‌های صاف شده، تا زمانی که لثه‌ها، استخوان‌ها و ماهیچه‌ها به تغییر موقعیت دندان‌ها عادت کنند، در جای خود خیلی محکم نیستند. در نتیجه جویدن و ساییدن، به دندان‌ها فشار می‌آورد و آن‌ها را جابجا می‌کند؛ و این جابجایی‌ها منجر به کج شدن دندان‌ها می‌گردد. با جابجا شدن دندان‌ها، دیگر دندان‌های بالا و پایین، در هنگام بستن دهان، روی هم تراز نمی‌شوند.

بریس‌ها، دندان‌های شما را برای مدت طولانی، صاف نگه داشته‌اند؛ و زمانی که بریس‌ها را از روی دندان‌ها جدا می‌کنند،  چیزی مانع از برگشت دندان‌ها، به موقعیت قبلی نمی‌شود. استفاده از نگهدارنده دندان، باعث می‌شود که دندان‌ها از موقعیت جدید و صاف شده خود، حرکت نکنند. در کل یعنی، بریس‌ها دندان‌های شما را صاف می‌کنند و نگهدارنده‌ها آن‌ها را در همان موقعیت نگه می‌دارند تا محکم شوند. و موقعیت جدید خود را حفظ کنند.

مزایای ارتودنسی متحرک

با استفاده از ارتودنسی متحرک، بدون نیاز به استفاده از بریس‌های ثابت که استفاده از آن‌ها آسان نیست، می‌توانید لبخند خود را زیباتر کنید.

ارتودنسی متحرک به دلایل مختلفی مفید است، از جمله:

•  در هنگام غذا خوردن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، می‌توانید آن‌ را از دهان خارج کنید.
• احتمال بروز مشکلات دهان و دندان، را کاهش می‌دهد.
• راحت شسته می‌شوند.
• دوره درمان با ارتودنسی متحرک، کوتاه‌تر از درمان بریس‌های سنتی ثابت است.
• ارتودنسی متحرک، یک درمان محتاطانه است و شما می‌توانید آن را در قرار‌های کاری و یا مراسم شخصی مانند عروسی، بردارید.

ارتودنسی متحرک برای چه کسانی مناسب است؟

اگر تراز دندان‌های شما نیاز به اصلاحات جزئی دارد، کاندید مناسبی برای ارتودنسی متحرک هستید. بریس‌های متحرک، دندان‌ها را صاف کرده، فاصله بین دندان‌ها را کم می‌کنند و باعث همتراز شدن دندان‌های بالا و پائین، می‌شوند. البته اگر شما به اصلاحات ارتودنسی زیادی نیاز داشته باشید، ارتودنسی متحرک، انتخاب مناسبی برایتان نیست.

هم نوجوانان و هم افراد بزرگسال، می‌توانند از ارتودنسی متحرک استفاده کنند. به دلیل اینکه، این بریس‌ها شفاف هستند و دیده نمی‌شوند، مورد علاقه بزرگسالان هستند. والدین، ارتودنسی متحرک را به این دلیل برای فرزندان خود انتخاب می‌کنند که، امکان مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بدون مشکل را فراهم می‌کند.

اگر می‌خواهید که از بریس‌های متحرک استفاده کنید، باید از آن‌ها مراقبت کرده و مسئولیت‌پذیر باشید. حتماً در اکثر ساعات روز، آن‌ها را نصب کنید و مراقب باشید آن‌ها را گم نکنید. معمولاً رعایت این موارد برای نوجوانان دشوار است.

توجه داشته باشید، اگر بخواهید در بزرگسالی دندان‌های خود را با ارتودنسی متحرک، و یا بریس‌های سنتی، صاف کنید، مدت زمان درمان شما، بیشتر خواهد بود؛ زیرا ایجاد تغییرات اسکلتی در فک و دندان‌های بزرگسالان دشوارتر است. جابجا شدن دندان‌ها در بزرگسالان به کندی صورت می‌گیرد، اما نتیجه می‌دهد.

نحوه ساخت ارتودنسی متحرک

یک متخصص ارتودنسی و یا یک شرکت سازنده بریس، بریس‌های متحرک سفارشی را، بر طبق عکس‌های اشعه ایکس، اسکن‌ها و قالب دندان‌های شما، مخصوص خود شما می‌سازند.

متخصص ارتودنسی، بریس متحرک را در مطب می‌سازد؛ اما شرکت‌های سازنده با کمک مشاوره با ارتودنتیست‌ها و مشخصاتی که شما به دست آن ها می‌رسانید، این بریس‌ها را می‌سازند.

باید توجه کنید که بریس‌‌های شرکتی، در اصلاح تراز دندان‌های بالا و پائین خیلی کارآمد نیستند؛ زیرا مشخصات دندان‌ها را از شما دریافت کرده‌اند نه از یک متخصص ارتودنسی.

معایب ارتودنسی متحرک

علاوه بر مزایایی که ذکر شد، ارتودنسی متحرک، معایبی هم دارد که مهم‌ترین آن درد است. به دلیل وارد کردن فشار، برای باز شدن فک، بسیاری از بیماران از درد فک و دندان شکایت می‌کنند. نحوه صحبت کردن نیز تحت تاثیر این بریس‌‌ها قرار می‌گیرند، زیرا بریس‌های متحرک جای زیادی را در داخل دهان اشغال می‌کنند. عیب دیگر این بریس‌ها، نیاز به تنظیم مجدد و مداوم بریس‌ها است؛ که علاوه بر وقت گیر بودن، با درد و فشار مجدد نیز همراه است.

نحوه نگهداری از ارتودنسی متحرک

برای جلوگیری از آسیب رسیدن به ارتودنسی متحرک، این موارد توصیه می‌شود:

• زمانی که آنها را بر روی دندان‌ها می‌گذارید، از خوردن غذاهای سفت و نوشیدنی‌های غلیظ، چسبناک و شیرین خودداری کنید.
• بریس‌ها را با آب داغ نشوئید، زیرا بخش پلاستیکی آن، ذوب می‌شود.
• در هنگام شنا کردن، بریس‌ها را بردارید.
• ممکن است، در چند روز اول، صحبت کردن برای شما مشکل باشد، با تمرین، این مشکل رفع می‌شود؛ مثلاً، یک متن را با صدای بلند بخوانید یا ترانه‌ای را زمزمه کنید. نحوه گفتار شما، بعد از دو یا سه روز، به حالت عادی باز می‌گردد.
• بریس‌های خود را، هفته‌ای یک بار با محلول شستشودهنده، بشوئید.

مقایسه ارتودنسی ثابت و متحرک

وقتی از نظر میزان تاثیرگذاری، دستگاه‌های ارتودنسی متحرک و ثابت، با هم مقایسه شوند، هر دو برابر هستند. اما مقایسه در موارد زیبایی، راحتی، بهداشت و تعداد دفعات معاینه، اختلاف بیشتری وجود دارد.  بزرگترین تفاوت‌های بین دستگاه‌های ارتودنسی متحرک و ثابت عبارتند از:

• زیبا سازی. دستگاه‌های ارتودنسی متحرک، کمتر از بریس‌های ثابت، توجه دیگران را جلب می‌کنند. ارتودنسی متحرک، شفاف بوده و با شکل دندان‌ها مطابقت دارند؛ بنابراین می‌توانید با خیال راحت بخندید.
• استفاده راحت. بریس‌های ارتودنسی متحرک، بسیار کاربردی‌تر و راحت‌تر از بریس‌های ثابت هستند؛ همچنین، بیماران، محدودیتی برای غذا خوردن ندارند. بیمار می‌تواند غذاهای سفت و رنگ دار  بخورد مانند چای، قهوه، انواع نوشیدنی‌ها و به راحتی می‌تواند یک میوه را بدون ترس از شکستن یا لکه شدن دستگاه، گاز بزند.
• بهداشت. ارتودنسی متحرک، امکان رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان را فراهم می‌کند؛ زیرا بر خلاف بریس‌های ثابت، می‌توان آن‌ها را برداشت و به طور کامل مسواک زد و  نخ دندان کشید. اگر شما بریس ثابت داشته باشید، باید از مسواک‌های بین دندانی برای تمیز کردن نواحی بین سیم‌ها و دندان‌ها استفاده کنید. بریس‌های متحرک بوی بدی ایجاد نمی‌کنند و می‌توان آن‌ها را با آب سرد و صابون به راحتی تمیز کرد تا دهان، خوشبو شود؛ اما در لا به لای بریس‌های ثابت پلاک دندانی و جرم تولید می‌شود.
• تعداد دفعات مراجعه. بریس‌های ثابت، نیاز به معاینه و تنظیمات مکرر توسط ارتودنتیست دارند؛ اما در مورد بریس‌های نامرئی اینطور نیست. البته، بریس‌های متحرک هر هفته، یا دو هفته یکبار باید عوض شوند. در بریس‌های متحرک، امکان نظارت از راه دور توسط متخصصان ارتودنتیست وجود دارد و نیاز به مراجعه حضوری نیست. این امر، در زمانی که بیماران وارد مرحله‌ای می‌شوند که نیاز به نگهدارنده‌های ارتودنسی متحرک دارند نیز صدق می‌کند.

هزینه ارتودنسی متحرک چقدر است؟

هزینه بریس‌های متحرک به عوامل مختلفی بستگی دارد. مدت زمان و نوع درمان ارتودنسی، هزینه بریس‌های متحرک را تعیین می‌کند و همه درمان‌های ارتودنسی تحت پوشش بیمه، قرار نمی‌گیرند.

سؤالات متداول

آیا ارتودنسی متحرک موثر است؟

 بله، ارتودنسی متحرک به اندازه بریس‌های ثابت موثر هستند.

چند ساعت در روز باید بریس‌های متحرک را نصب کنیم؟

در بیشتر ساعات روز باید از بریس‌های متحرک استفاده کنید. ارتودنتیست شما به طور منظم دندان‌های شما را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که بریس‌های متحرک درست کار می‌کنند.

مدت زمان درمان با ارتودنسی متحرک چقدر است؟

این درمان، معمولاً ۶ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد، اما ممکن است بر اساس مشکلات دندان‌های شما کمی متفاوت باشد. در بعضی موارد، برای تکمیل درمان خود، لازم است که یک بریس ثابت نصب کنید.

آیا می‌توانیم با ارتودنسی متحرک غذا بخوریم؟

بله، با اینکه می‌توانید هنگام غذا خوردن بریس‌های متحرک خود را درآورید، اما بهتر است که با آن‌ها غذا بخورید؛ زیرا برداشتن مکرر بریس‌های متحرک، بر میزان موفقیت درمان شما تاثیر منفی می‌گذارد؛ خیلی زود به غذا خوردن با آن‌ها عادت می‌کنید.

آیا باید نگهدارنده دندان را همیشه داشته باشم؟

خیر، مجبور نیستید برای همیشه از نگهدارنده دندان، استفاده کنید.

اگر فراموش کنم بریس‌های متحرک خود را نصب کنم چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر فراموش کردید که بریس‌های متحرک خود را برای یک یا دو روز بگذارید، زیاد نگران نباشید؛ بریس‌ها را طبق برنامه نصب کنید و ادامه دهید؛ مشکلی پیش نمی‌آید. اما اگر چند هفته‌ یا چند ماه‌ آن‌ها را نگذاشته‌اید، باید بریس‌ها را امتحان کنید تا ببینید آیا هنوز مناسب است یا خیر.