لمینت دندان روکش‌هایی نازک و مشابه دندان طبیعی است که برای اصلاح طرح لبخند و زیبایی به کار می‌رود. انواع لمینت دندان از نظر جنس مواد اولیه، زیبایی، مزایا، معایب، طول عمر و قیمت با هم متفاوت هستند. بنابراین هر نوع لمینت برای شرایط و نیازهای مختلفی مناسب است. انواع لمینت دندان می‌توانند پرسلن، کامپوزیت، زیرکونیا، لومینیرز و … باشند. با بررسی انواع مختلف لمینت دندان و مشورت با دندانپزشک حاذق می‌توانید انتخاب بهتر و مناسب‌تری داشته باشید.
انواع لمینت دندان
لمینت دندان با توجه به جنس، استحکام، شیوه نصب و … می‌تواند به انواع مختلفی دسته‌بندی شود که در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.
انواع لمینت سرامیکی
سرامیک‌ها رایج‌ترین مواد مورد استفاده برای لمینت دندان هستند. این روکش‌های زیبایی جدا از تشابه ظاهری با دندان‌های طبیعی، استحکام بالایی نیز دارند. همچنین لمینت‌های سرامیکی زیست‌سازگار هستند، بنابراین بافت‌های اطراف دچار واکنش‌های آلرژیک نخواهند شد. سرامیک‌ها بر اساس ترکیباتشان به چند دسته تقسیم می‌شوند:
- سرامیک‌های بر پایه شیشه: پرسلن فلدسپاتیک، IPS Empress ،IPS Empress II و e-max Press
- سرامیک‌های بر پایه آلومینا: آلومینا با سرامیک، اسپینل با سرامیک
- سرامیک‌های پایه زیرکونیا: مادۀ اولیه زیرکونیا
| لمینت سرامیکی | |
| مزایا | معایب |
| مقاوم در برابر رنگ/لکه | قیمت بالا |
| ظاهری شبیه به دندان طبیعی | نیاز به تراش مینای دندان |
| عدم آسیب به بافت لثه | غیرقابل تعمیر |
| استحکام بالا | |
| طول عمر 8 الی 15 سال | |
در ادامه انواع لمینت‌های سرامیکی پرکاربرد در ایران را معرفی و ویژگی‌های مختلف آن‌ها را با هم مقایسه خواهیم کرد:
لمینت دندان IPS
2 نوع لمینت دندان سرامیکی IPS وجود دارد: لمینت دندان تمام سرامیکی IPS Empress و IPS. این نوع لمینت سرامیکی با استحکام بالا از جنس لیتیوم دی سیلیکات، یک نوع شیشه سرامیک زیست‌سازگار است که شفافیتی مشابه با دندان طبیعی دارد.
لمینت دندان E-Max
یکی از محبوب‌ترین انواع لمینت، ایمکس است. جنس لمینت ایمکس از لیتیوم دی سیلیکات شیشه سرامیک است. در حال حاضر به دلیل زیبایی، استحکام و دوامی مشابه با دندان طبیعی یکی از بهترین گزینه‌های لمینت دندان است. با مراقبت‌های دندانی مناسب، طول عمر/ماندگاری این نوع می‌تواند به بیش از 10 سال برسد. چون این لمینت‌ها مقاوم در برابر لکه هستند، نگه‌داری آن‌ها آسان است. اما از طرف دیگر، زمان نصب این لمینت طولانی‌تر و احتمال شکست آن‌ها نسبت به سایر انواع لمینت زیرکونیایی بیشتر است.
لمینت زیرکونیومی
یکی از سخت‌ترین مواد لمینت، روکش‌های زیرکونیوم هستند. از این نوع لمینت‌ها برای رفع مشکلات دندانی مانند پوسیدگی، ترک و شکستگی استفاده می‌شود. جنس این لمینت‌ها بر پایه دی اکسید زیرکونیوم (یکی از مقاوم‌ترین سرامیک‌های یکپارچه) است و چون مواد دیگری به مخلوط اضافه نشده است، استحکام فوق‌العاده بالایی دارند. از نظر ظاهری مات است و از نظر زیبایی متناسب ظاهری کاملاً طبیعی ندارند. این نوع لمینت بیشتر برای بازسازی پوسیدگی شدید یا شکستن دندان مناسب است. اگرچه لمینت زیرکونیا می‌تواند ظاهر دندان‌ها را کمی غیرطبیعی کند، اما به دلیل استحکام و کیفیت خوبی که دارند از دیگر انواع لمینت دندان ماندگاری بیشتری دارند.
لمینت دندان CAD/CAM
استفاده از فناوری CAD/CAM سهولت ساخت لمینت دندان سفارشی را بیشتر کرده است. لیتیوم دی سیلیکات نوعی شیشه سرامیک است که می‌تواند برای ساخت لمینت دندان استفاده شود. شیشه سرامیک به دلیل خواص مکانیکی و نوری‌ای که دارد به طور گسترده‌ای برای لمینت زیبایی دندان استفاده می‌شود. لمینت دندان CAD/CAM به کمک کامپیوتر طی یک جلسه دندانپزشکی طراحی و ساخته می‌شود. اما به دلیل نداشتن تنوع رنگی، نتایج نهایی این نوع لمینت دندان خیلی طبیعی نیست.
لمینت دندان برلیانس
این نوع لمینت دندان از مواد سرامیکی تولید می‌شود. به دلیل استحکام بسیار بالای مواد، ضخامت لمینت برلیانس بسیار کمتر از سایر انواع لمینت دندان است. این لمینت تحت لیسانس شرکتی آمریکایی تولید می‌شود و مراحل ساخت آن پیچیده و زمان‌بر (حدوداً 20 روز) است. به دلیل پیچیدگی ساخت و تکنولوژی خاصی که لمینت برلیانس دارد، هزینه آن بالاست و نتایج آن بسیار زیبا و طبیعی است.
لمینت دندان Empress
این نوع لمینت دندان از جنس پرسلن است و نزدیک‌ترین نتایج به دندان طبیعی را دارند. به دلیل وجود درصد بالایی از مواد سرامیکی، به جای مواد کامپوزیتی، لمینت ایمپرس انعکاس نور بالایی دارد. استحکام لمینت ایمپرس بسیار بالاست و می‌تواند فشارهای بین 600-750 مگاپاسکال را تحمل کند.
لمینت دندان فلدسپات
سرامیک فلدسپات نوعی شیشه سرامیک است که برای ونیر زیبایی یا ترمیم پوسیدگی استفاده می‌شود. سرامیک فلدسپاتیک در مقایسه با زیرکونیا و لیتیوم دی سیلیکات استحکام کمتری دارد. لمینت دندان تولید شده از این ماده، به دلیل شفافیت خوبی که سرامیک فلدسپات دارد می‌تواند به نازکی 0.4 میلی‌متر برسد. به همین دلیل برای نصب این نوع لمینت دندان به کمترین میزان تراش مینا نیاز است.
لمینت دندان Procera
این نوع لمینت دندان دارای یک لایه پایه بر اساس اکسید آلومینیوم و یک لایه روکش پرسلن زیبا روی سطح دندان است. به همین دلیل ضخامت پرسرا نسبت به سایر انواع لمینت دندان بیشتر است و امروزه در دندانپزشکی زیبایی برای ساخت ونیرهای دندانی استفاده نمی‌شود.
لمینت دندان CEREC
برای نصب ونیرهای سنتی به حداقل دو جلسه دندانپزشکی نیاز است. اما لمینت سرامیکی سِرِک را می‌توان تنها در یک جلسه نصب کرد. ابتدا دندانپزشک از دندان‌ها تصویر سه‌بعدی می‌گیرد. سپس تصاویر به کامپیوتر فرستاده می‌شود. پس از انتخاب رنگ لمینت، مدل کامپیوتری توسط یک دستگاه چاپ سه بعدی لمینت دندان را می‌سازد. پس از آماده کردن کردن مینای دندان، دندانپزشک لمینت را روی دندان‌ها می‌چسباند. تنها مشکل این نوع لمینت محدودیت رنگ است به همین دلیل، نتایج نهایی ممکن است خیلی طبیعی و نچرال به نظر نرسند.
انواع لمینت کامپوزیتی
لمینت‌ها یا ونیرهای کامپوزیتی از رزین کامپوزیت متشکل از مواد آلی و معدنی تولید می‌شوند. رزین یک عامل چسبناک از جنس مواد معدنی و مونومرهاست که برای پر کردن دندان نیز استفاده می‌شود. اگرچه لمینت‌های کامپوزیتی حاوی مواد معدنی هستند، اما بافت‌های اطراف یا دندان‌های مجاور را تحریک نمی‌کنند. این ونیرها در مقایسه با انواع لمینت سرامیکی، ارزان‌تر هستند. این روکش‌ها یک روش دائمی هستند و ممکن است قبل از نصب نیاز به کمی تراشیدن مینا دارند. البته در بیشتر موارد ممکن است نیازی به تراش مینا نباشد.
| ونیر کامپوزیتی | |
| مزایا | معایب |
| کمتر تهاجمی (حذف کمتر مینای دندان) | مستعد لکه/رنگ |
| ارزان‌تر از نوع سرامیکی | ماندگاری کمتر از نوع سرامیکی (5 الی 7 سال) |
| ظاهری طبیعی‌تر از کامپوزیت عادی | استحکام کمتر از نوع سرامیکی |
| قابل تعمیر | |
| زمان نصب کوتاه‌تر | |
لومینیرزها
لومینیرز یک برند روکش زیبایی دندان است. جنس آن‌ها از مواد لمینت چینی فوق نازک است و عموماً قبل از نصب نیازی به تراشیدن مینای دندان ندارند. لومینیرزها معمولاً برای بهبود تغییر رنگ و نظم دندان‌ها استفاده می‌شوند. سطح این نوع لمینت دندان صاف است، به همین دلیل کاملاً طبیعی به نظر می‌رسند.
| لومینیرزها | |
| مزایا | معایب |
| ارزان‌تر از نوع سرامیکی | طول عمر کوتاه‌تر از مواد سنتی |
| عدم نیاز به تراش دندان | احتمال شکست بیشتر |
| برگشت‌پذیر | ظاهری نسبتاً غیرطبیعی |
| به دلیل ضخامت کمتر، پوشش کمتر تیرگی دندان | |
لمینت‌های پالاتال
روکش‌های پالاتال که با نام لینگوال ونیر نیز شناخته می‌شوند، به صورت سفارشی ساخته می‌شوند تا پشت دندان‌ها نصب شوند. جنس آن‌ها می‌تواند از چینی، مواد کامپوزیتی و حتی طلا باشد. علت استفاده از این نوع از لمینت دندان بیشتر به منظور بهبود استحکام طبیعی دندان است و از نظر زیبایی، کارایی زیادی ندارد.
لمینت متحرک دندان
انواع لمینت متحرک دو نوع‌اند:
- لمینت فوری
- لمینت‌های سفارشی
لمینت دندان فوری به صورت آماده شده در بازار موجود است و معمولاً با گرفتن زیر آب داغ و قرار دارن روی دندان، نصب می‌شوند. پیشنهاد می‌شود از این نوع روکش‌ها به صورت روزانه و در زمان طولانی استفاده نشود، زیرا به سطح دندان‌ها آسیب می‌رساند. لمینت متحرک سفارشی کیفیت بالایی دارد و معمولاً تا آماده شدن لمینت‌های اصلی روی دندان قرار می‌گیرند.
| لمینت دندان متحرک | |
| مزایا | معایب |
| حداقل/بدون نیاز به آماده‌سازی | مستعد ایجاد پلاک |
| بسیار ارزان‌تر از سایر انواع لمینت دندان | احتمال آسیب به لثه |
| برگشت‌پذیر | ظاهری غیرطبیعی |
| پنهان کردن پوسیدگی | |
بهترین نوع لمینت دندان برای من کدام است؟
انتخاب بهترین نوع لمینت دندان با توجه به سلامت دهان و دندان‌ها، اهداف، تقاضا و بودجه هر بیمار با دیگری می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین برای انتخاب بهترین نوع از بین انواع مختلف لمینت دندان حتماً با دندانپزشک خود مشورت کنید تا با توجه به شرایط و تقاضای شما، گزینۀ مناسب انتخاب شود. در جدول زیر ویژگی‌های انواع لمینت دندان را با هم مقایسه می‌کنیم:
| نوع | ماندگاری (سال) | ظاهر | استحکام | زمان آماده شدن |
| ایمکس | 10-15 | شفاف/طبیعی | متوسط رو به بالا | 5-10 روز |
| زیرکونیا | 15-30 | مات | متوسط | 5-10 روز |
| پالاتال | 10-15 | شفاف/طبیعی | متوسط رو به بالا | 5-10 روز |
| سرامیکی | 10-20 | شفاف/طبیعی | متوسط | 5-10 روز |
| لومینیرز | 5-10 | نیمه شفاف | بالا | آماده در همان روز |
| کامپوزیتی | 3-5 | مات | کم | آماده در همان روز |
البته این زمان‌ها با فرض مراقبت و نگه‌داری مناسب دندان صادق هستند. هر زمان در چکاپ‌های دندانپزشکی نشانه‌هایی از پوسیدگی و شکست دیده شود، باید روکش‌های لمینت تعویض شوند.
هزینه انواع لمینت دندان
قیمت و هزینه انواع روکش‌های لمینت دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد، مانند:
- نوع ماده سازنده
- برند محصول
- تعداد جلسات دندانپزشکی
- دستمزد لابراتوار
- موقعیت جغرافیایی مطب/کلینیک
معمولاً بیمه هزینه لمینت دندان را پوشش نمی‌دهد. زیرا از نظر پزشکی غیرضروری و جزو فرآیندهای زیبایی دندان است. در جدول زیر محدودۀ قیمتی انواع لمینت دندان را ملاحظه می‌کنید:
| نوع | قیمت (هر واحد) |
| لمینت متحرک | 1 الی 1.5 میلیون تومان |
| لمینت زیرکونیا A | 3.5 الی 4.5 میلیون تومان |
| لمینت زیرکونیا B | 4 الی 5 میلیون تومان |
| لومینیرز | 1 الی 3.5 میلیون تومان |
| لمینت IPS | 4.5 الی 7 میلیون تومان |
| ایمکس | 5 الی 7 میلیون تومان |
| تمام سرامیکی | 3.5 الی 7.5 میلیون تومان |
| فلدسپات | 6 الی 10 میلیون تومان |
قبل از انتخاب نوع لمینت دندان به چه مواردی باید توجه کرد؟
نتیجه نهایی لمینت دندان می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد. بنابراین باید با دندانپزشک درباره موارد زیر صحبت کرد:
- اهداف: هدفی که می‌خواهید با انجام لمینت به آن برسید چیست؟ آیا هدف شما از انجام لمینت زیبایی هست یا پوشاندن ترک و تغییرات رنگ دندان؟ در مورد آن فکر کنید و اهداف خود را با دندانپزشک در میان بگذارید.
- بودجه: حدود بودجه یک گزینه مهم برای انتخاب نوع مناسب لمینت دندان است. دانستن این‌که چقدر می‌توانید هزینه کنید به شما کمک می‌کند تا انتخاب راحت‌تری داشته باشید.
- مشکلات دهان و دندان: تمام مسائل دندانی خود را با دندانپزشک خود در میان بگذارید. بحث در مورد مشکلات، نگرانی‌ها و نیازها، یک مرحله بسیار مهم قبل از انجام لمینت دندان است.
- عوارض جانبی: احتمال بروز عوارض جانبی ممکن است با توجه به شرایط هر بیمار با دیگری متفاوت باشد. شما باید قبل از تصمیم‌گیری درباره انتخاب نوع لمینت دندان با دندانپزشک خود مشورت کنید.
در کلینیک دندانپزشکی مهر ایرانیان یک تیم کوشا از دندانپزشکان زیبایی حرفه‌ای، مرحله به مرحله در کنارتان خواهند بود. آن‌ها با دقت به نگرانی‌های شما گوش می‌دهند و در انتها گزینه ایده‌آل متناسب با شرایط و اهدافتان به شما معرفی خواهد شد.
سؤالات متداول
بهترین جنس لمینت دندان از چیست؟
هر نوع روکش مزایا و معایب مختلفی با دیگری دارد. به طور کلی انواع لمینت ماندگاری طولانی‌تر و ظاهر شفاف‌تری دارند. اما از سویی دیگر برای نصب نیاز به تراش قسمت بیشتری از مینای دندان دارند. به همین دلیل برای انتخاب بهترین جنس لمینت دندان با دندانپزشک خود مشورت کنید.
تفاوت بین کامپوزیت دندان و لمینت‌های کامپوزیتی چیست؟
کاربرد هر دو تقریباً یکسان است. تفاوت اصلی این است که نحوه نصب و ماندگاری آن‌ها با هم متفاوت است. معمولاً لمینت کامپوزیتی نیاز به تراش دندان دارد، اما کامپوزیت دندان معمولی نیازی به این کار ندارد. همچنین ماندگاری لمینت کامپوزیتی بیشتر از کامپوزیت عادی است.
اهداف غیر زیبایی لمینت دندان چیست؟
انواع لمینت دندان می‌تواند به منظور بهبود درد ناشی از حساسیت و یا ترمیم پوسیدگی مینای دندان استفاده شود.
آیا انواع لمینت موجب خراب شدن دندان می‌شوند؟
لمینت‌ها دندان را خراب نمی‌کنند. اما گزینه‌ای دائمی هستند، نمی‌توانید هر زمان نخواستید آن‌ها را بردارید و در صورت آسیب باید تعمیر/تعویض شوند.
کدام نوع لمینت برای همیشه ماندگار است؟
هیچ کدام از انواع لمینت دندان روکش‌هایی مادام‌العمر نیستند. اما برای مقایسه کلی لمینت زیرکونیا به دلیل استحکام بیشتری که دارد، طول عمر آن بیشتر از سایر روکش‌های لمینت است.
چرا برخی از انواع لمینت دندان غیرطبیعی به نظر می‌رسند؟
عدم هماهنگی رنگ لمینت با پوست فرد، لبه‌های نوک تیز، ظاهر بسیار مات یا غیرشفاف، فاصله زیاد بین روکش و دندان طبیعی و عدم هماهنگی اندازه روکش‌های لمینت با چهره فرد، از عوامل غیرطبیعی جلوه دادن نتیجه کار هستند.
آیا می‌توان با لمینت‌های متحرک غذا خورد؟
بله، البته باید بعد از هر وعده غذایی روکش‌های لمینت متحرک شست و شو شوند تا موجب تجمع پلاک و پوسیدگی دندان نشوند.
آیا می‌توان از دو نوع لمینت برای اصلاح طرح لبخند استفاده کرد؟
خیر، در صورتی که قصد انجام لمینت دارید بایستی یک نوع آن را برای خود انتخاب کنید.
انواع لمینت‌های سرامیکی برای چه افرادی مناسب نیست؟
افرادی که پوسیدگی‌های شدید دارند بهتر است از لمینت سرامیکی استفاده نکنند.
