کامپوزیت و لمینت، دو ماده پرکاربرد در دندانپزشکی زیبایی است. یک متخصص دندانپزشک زیبایی میتواند از هر دوی این مواد برای زیباسازی و بینقص کردن لبخند شما استفاده کند. اما چطور بدانیم که استفاده از کدام ماده برایم بهتر است؟ این به نیازها و ترجیحاتتان روی فاکتورهای مختلف (هزینه، طول دوره درمان و…) بستگی دارد. بیایید تا به ارزیابی بعضی از تفاوتهای بین کامپوزیت و لمینت بپردازیم.
کامپوزیت چیست؟
کامپوزیت از چسب کامپوزیت، ساخته و در یک فرایند کمتهاجمی بر روی دندان چسبانده میشود. روکش کامپوزیت بر روی دندان خودتان نصب میشود و ظاهر بهتری را به شما هدیه میکند. کامپوزیت یک گزینه ایدهآل برای ترمیم لبپریدگی یا ترکخوردگیهای کوچک دندان است که در آن نیازی به روکشکردن کل دندان نباشد.
لمینت سرامیکی (پرسلین) چیست؟
لمینت، روکشهایی به شکل دندان هستند که کل سطح جلویی دندانها را میپوشانند. این روکشها معمولا لایههای سرامیکی بسیار نازکی هستند که البته، این روزها از مواد مختلف ساخته میشوند. لمینت یک گزینه ایدهآل برای ترمیم انواع آسیبدیدگی و شکستگی دندان (به دلایل مختلف) است.
مقایسه کامپوزیت دندان و لمینت سرامیکی
کامپوزیت | لمینت | |
نصب | ساده، تنها بخشهایی از دندان را میپوشاند | کمی پیچیدهتر، کل دندان را میپوشاند |
طول درمان | یک جلسه | دو یا چند جلسه با وقفه چندروزه در بین جلسات |
هزینه | ارزانتر | گرانتر |
قابلیت بازگشت درمان | قابل بازگشت/تعویض | دائمی |
طول عمر | 5 تا 7 سال | 10 تا 15 سال |
زیبایی | باید جلا داده شود/مستعد لک و رنگ | شبیه دندان طبیعی/به سادگی لکه نمیشود |
کاربرد | مشکلات کوچک را برطرف میکند | همه نقایص را میپوشاند |
نگهداری | به نگهداری پیوسته نیاز دارد | به نگهداری پیوسته نیاز دارد |
طول عمر
علیرغم غیرقابل بازگشت بودن لمینت، طول عمر آن در مقایسه با کامپوزیت (حتی با وجود پیشرفتهای سالیان اخیر) بسیار بیشتر است. با نگهداری مناسب، میتوان طول عمر لمینت را به 10 الی 15 سال رساند و در سمت مقابل، طول عمر 5 تا 7 ساله کامپوزیت قرار دارد. اگر تصمیم به استفاده از روکش دندان دارید، باید از این اطلاعات باخبر باشید. یعنی، اگرچه هزینه نصب کامپوزیت دندان تقریبا نصف لمینت است، اما ماندگاری آن نیز به همین شکل است.
زیبایی
اکثر دندانپزشکان روی این موضوع همنظر هستند که لمینت نزدیکترین گزینه به دندان طبیعی است. کیفیت و ظاهر نیمهشفاف لمینت، آن را کاملا شبیه به مینای دندان میکند. مقاومت بالای آن در مقابل لکه و لبپریدگی و حفظ درخشندگی اولیه، از مزایای دیگر مواد استفاده شده برای ساخت لمینت است.
از طرفی، سطح زبرتر کامپوزیت در مقایسه با لمینت، آن را مستعد بروز لکه میکند و به همین دلیل باید با تغییر رژیم غذاییتان، مصرف بعضی غذاها را محدود کنید. برای دستیابی به زیبایی مشابه با دندان طبیعی، باید کامپوزیت را جلا داد؛ البته بعد از پولیش کردن هم به پای لمینت نمیرسد.
هزینه
قیمت لمینت به صورت میانگین، دو برابر کامپوزیت است. عدم پوشش هزینههای روکش دندان توسط بیمه درمانی و لزوم پرداخت آن توسط خود بیمار، آن را به یک فاکتور بسیار تاثیرگذار در انتخاب نوع روکش تبدیل میکند. هزینه هر دو نوع روکش با توجه به فاکتورهای مختلف تغییر میکند، اما هر دوی آنها به ازای هر واحد دندان محاسبه میشوند و زیبایی کل لبخندتان میتواند عدد قابل توجهی را رقم بزند.
نصب
کامپوزیت مستقیم (که به آن چسب کامپوزیتی هم گفته میشود) به جای ساخت در آزمایشگاه، به صورت مستقیم بر روی دندانتان عملآوری و ساخته میشود. دندانپزشک، رزین را به صورت مستقیم بر روی دندانتان مالیده و سپس آن را به شکل دندان در میآورد. سپس از نور با شدت بالا برای سخت کردن این رزین استفاده میشود؛ در صورت نیاز و برای دستیابی به نتایج بهتر، میتوان این کار را در چند لایه بر روی هم انجام داد. بنابراین، فرایند نصب کامپوزیت در مقایسه با لمینت، بسیار کمتهاجمتر و سریعتر است.
نصب لمینت معمولا به دو یا چند جلسه درمان نیاز دارد. دندانپزشک در جلسه اول، دندانتان را میتراشد و از آن قالب میگیرد و آن را برای ساخت لمینت به آزمایشگاه ارسال میکند. تا جلسه نصب لمینت، یک روکش موقتی بر روی دندانتان نصب میشود. جلسه نصب لمینت اصلی، تقریبا مشابه نصب کامپوزیت است.
زمان نصب
یک مزیت کامپوزیت در مقایسه با لمینت، فوری و یک جلسهای بودن ساخت و نصب آن است. همانطور که قبلا هم گفتیم، نصب لمینت با توجه به شرایط شما، بین دو تا چند جلسه طول میکشد. ساخت لمینت در آزمایشگاه هم به چند روز/هفته زمان نیاز دارد. اما کاربرد فناوریهای CAD/CAM در دندانپزشکی هم منجر به سریعتر شدن فرایند ساخت و فراهم شدن امکان ساخت لمینت در مطب دندانپزشک شده است.
بازگشتپذیری
تغییر شکل دندان طبیعی برای نصب لمینت، آن را به یک تغییر دائمی تبدیل میکند و امکان برداشتن آن را از بین میبرد. اما نصب کامپوزیت به آمادهسازی کمی نیاز دارد و تغییرات دندان طبیعی به اندازه مرحله آمادهسازی برای نصب لمینت نخواهد بود. برای نصب کامپوزیت لازم نیست که شکل دندانتان به صورت دائمی و در حدی تغییر کند که نتوان روکش را از روی دندان برداشت.
کاربرد
لمینت، راهکاری برای انواع مشکلات دندانی مثل خرابی مینای دندان، مشکلات مادرزادی، دندانهای کوچک و بزرگ و… است. با نصب لمینت دندان، کل آن پوشیده میشود و کل نقایص دندان هم به زیر لمینت میرود.
اما کامپوزیت برای همه مشکلات دندان مناسب نیست. برای مثال، تغییر رنگ شدید یا فاصله بین دندانها را نمیتوان به سادگی به کمک کامپوزیت پوشاند و در چنین مواردی، تنها میتوانید از لمینت استفاده کنید.
نگهداری
روتین مراقبتی و بهداشتی لمینت و کامپوزیت تقریبا مشابه است. ماندگاری هر دو آنها بالا است و در مقابل لکهشدن (به خصوص لمینت) مقاوم هستند. اما این به معنای عدم نیاز به رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان نیست و درخشندگی و سلامت آنها در گروی یک روتین مراقبتی مناسب است.
دندانهایتان را حداقل دو بار در روز (ترجیحا بعد از وعدههای غذایی) مسواک کنید. مواد ساینده موجود در خمیردندان سفیدکننده باعث کوتاهی طول عمر روکش دندان میشود. سیگار و مصرف زیاد چای و قهوه هم روند لکهشدن روکش را بسیار سریع میکند. اگر نمیتوانید نوشیدن چای و قهوه را کنار بگذارید، هر دفعه دهانتان را با آب آبکشی کنید. برای حفظ درخشندگی کامپوزیت، باید آن را به صورت مرتب پولیش کنید و برای پاکسازی پلاکها باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
از دندانتان به عنوان ابزار شکستن اجسام سختی مثل گردو یا فندق استفاده نکنید.
کدامیک برای من مناسبتر است؟ کامپوزیت یا لمینت دندان؟
نصب کامپوزیت یک فرایند کمتهاجم، سریع و ساده برای دستیابی به لبخند دلخواهتان است. این فرایند یک گزینه مقرونبهصرفه، بازگشتپذیر و مناسب برای جوانان و کسانی است که هنوز درباره نصب لمینت مطمئن نیستند. استفاده از کامپوزیت برای ترمیم لبپریدگی و ترکخوردگی دندانها نیز مناسب هستند.
اما کامپوزیت برای افراد سیگاری مناسب نیست و لکهشدن سریع روکش، ظاهر نامناسبی به دندانها میدهد. همچنین، نصب کامپوزیت برای کسانی که عادت به جویدن ناخنهایشان دارند، نیز گزینه مناسبی نیست. فشار ناشی از جویدن ناخنها باعث افزایش احتمال لبپریدگی و ترکخوردگی روکش میشود.
ماندگاری، دوام و مقاومت مناسب لمینت در مقابل لکه، آن را به راهکاری دائمی برای مشکلات دندانی تبدیل میکند. ظاهر لمینت در مقایسه با کامپوزیت، طبیعیتر است. هماهنگی بهتر میان لثه و لمینت باعث میشود که نصب لمینت، گزینه مناسبتری برای سالمندان باشد.
اما اگر هنوز تصمیم قطعی خود برای استفاده دائمی از روکش را نگرفتهاید، نباید از لمینت استفاده کنید. همانطور که گفتیم، نمیتوان لمینت را از روی دندان برداشت (به دلیل تراشیده شدن دندان طبیعی) و این گزینه، یک سرمایهگذاری دائمی است.
کلام آخر
به طور کلی، اینکه استفاده از لمینت برایتان مناسبتر است یا کامپوزیت، با توجه به انتظارات خودتان و ارزیابی ملاحظات دیگر تعیین میشود. به عبارت دیگر، باید بدانیم که چه چیزی برایتان از همه چیز مهمتر است؟ اگر به دنبال اقتصادیترین گزینه هستید، احتمالا باید به دنبال کامپوزیت باشید. اما اگر زیبایی روکش دندان، طبیعی بودن ظاهر و ماندگاری آن از اهمیت بالاتری برایتان برخوردار است، با لمینت به بهترین نتایج دست خواهید یافت.
اما صرفنظر از اینکه کدامیک را انتخاب میکنید، میتوانید مطمئن باشید که با تغییرات قابل توجهی در زیبایی لبخندتان مواجه خواهید شد.
سوالات متداول
کامپوزیت بهتر است یا لمینت دندان؟
طول عمر لمینت برای کسانی که روتین مراقبتی مناسبی داشته باشند، به 10 تا 15 سال میرسد. اما کامپوزیت، عمری بین 4 تا 8 سال خواهد داشت. علیرغم شکنندگی لمینت، اما چسباندن آن به یک دندان سالم میتواند آن را به گزینهای بادوام تبدیل کند. کامپوزیتها از قدرت لمینت برخوردار نیستند و بیش از آنها مستعد لبپریدگی هستند.
آیا ظاهر لمینت از کامپوزیت بهتر است؟
لمینت از مواد بادوامتری ساخته میشود و از عملکرد بهتری هم در مقایسه با کامپوزیت برخوردار است.
آیاکامپوزیت از لمینت سرامیکی محکمتر است؟
علیرغم ماندگاری و دوام کامپوزیت، اما به قدرت لمینت نیست و بیش از آن، مستعد لبپریدگی است. اما بروز هر گونه آسیبدیدگی و غیرممکن بودن ترمیم لمینت، لزوم تعویض آن را به همراه میآورد.
روکش کامپوزیت و لمینت دندان در چند جلسه انجام میشود؟
فرایند نصب کامپوزیت در یک جلسه انجام میشود، اما نصب لمینت با توجه به تعداد دندانهایی که تحت درمان قرار میگیرند، به دو یا چند جلسه درمانی نیاز دارد.
کدام یک تهاجمیتر است: نصب کامپوزیت یا لمینت؟
تقریبا هر دوی این روشهای درمانی، در دسته کمتهاجمی قرار میگیرند اما دندانپزشکی برای قالب گیری از دندان و نصب لمینت باید دندانتان را بتراشد. بنابراین میتوان گفت که نصب لمینت در مقایسه با کامپوزیت، تهاجمیتر است.
کدام یک زودتر لکه میشوند: کامپوزیت یا لمینت؟
کامپوزیت در مقایسه با لمینت زودتر لکه میشود. خودداری از مصرف غذاهای رنگداری مثل کاکائو و قهوه به جلوگیری از تغییر رنگ و زردی زودرس روکش کمک میکند.
آیا امکان سفید کردن لمینت یا کامپوزیت وجود دارد؟
اگرچه امکان سفیدکردن مینای دندان طبیعی وجود دارد، اما همین موضوع درباره روکش دندان صدق نمیکند. نه کامپوزیت و نه لمینت، گزینههای مناسبی برای سفید کردن نیستند. قطعا دلتان نمیخواهد که تون رنگی روکش دندانهایتان با هم متفاوت باشد.